کوته‌گفتاری در اخبار طبی
کوته‌گفتاری در اخبار طبی

بحث طب اسلامی بحث روز ماست؛ ولی فقط بحث امروز نیست! شیخ صدوق رحمه الله در کتاب الاعتقادات که در اصل کتابی کلامی‌ست و مباحث اصولَین (اصول دین و اصول فقه) در آن هست، یکباره در باب ۴۴ام، از اخبار وارد در طب بحث می‌کند. شاید توجیه آن این باشد که این اخبار در آن زمان چهره‌ی مذهب را مخدوش کرده که شیخ صدوق در مقام دفاع از مذهب برآمده است؛ زیرا خود می‌گوید: «ومنها ما دلسه المخالفون فی الکتب لتقبیح صورة المذهب عند الناس». ما اکنون هم در این زمان با این مسئله مواجه‌ایم.

بحث طب اسلامی بحث روز ماست؛ ولی فقط بحث امروز نیست! شیخ صدوق رحمه الله در کتاب الاعتقادات که در اصل کتابی کلامی‌ست و مباحث اصولَین (اصول دین و اصول فقه) در آن هست، یکباره در باب ۴۴ام، از اخبار وارد در طب بحث می‌کند. شاید توجیه آن این باشد که این اخبار در آن زمان چهره‌ی مذهب را مخدوش کرده که شیخ صدوق در مقام دفاع از مذهب برآمده است؛ زیرا خود می‌گوید: «ومنها ما دلسه المخالفون فی الکتب لتقبیح صوره المذهب عند الناس». ما اکنون هم در این زمان با این مسئله مواجه‌ایم. برخی از این اخبار می‌تواند چهره‌ی دین و مذهب را خراب کند.

شیوع کنونی بررسی و نقد این اخبار در این چند سال اخیر نیز شاید واکنشی‌ست به امثال آقای تبریزیان که معتقد به طب معصومان (پیامبر و امامان) هستند و فقط آن‌چه در این دست اخبار آمده را می‌پذیرند و حجت می‌دانند و این غیر از طب سنتی‌ست. بسیار گسترده هم وارد شدند. بیاد دارم که سال ۹۳ ایشان در سالن اجتماعات مدرسه‌ی فیضیه طب مبتنی بر اخبار تدریس می‌کردند و چندصد طلبه پای آن درس می‌نشستند و البته، من متعجب بودم که چگونه چنین درسی با این گستردگی در فیضیه تشکیل شده است! پیش از آن نیز در پردیسان و اصفهان تدریس داشتند و آثارشان را نیز منتشر کردند و می‌کنند و خودشان و برخی شاگردان‌شان نیز مشغول طبابت‌اند.

چند نکته درباره‌ی اخبار طبی مهم است. برخی می‌گویند: دین را در سطح طب پایین نیاورید. از نظر من هیچ چیز مستبعدی نیست که از رسول الله صلوات‌الله‌علیه و امامان علیهم‌السلام در این‌باره احادیثی صادر شده باشد؛ زیرا امر روزمره و مبتلابه مردم بوده و دور نیست که مردم از ایشان در این‌باره‌ها پرسش کنند. از سوی دیگر، لازم‌ست که معصومان وارد کلیات مباحث بهداشت و سلامت که مرتبط با سبک زندگی و پیش‌گیری‌ست، شوند؛ زیرا در راستای هدایت است. بحث دیگر این‌که برخی می‌گویند: از احادیث بسیار معدود معتبر واردشده، نمی‌توان نظام سلامت دریافت! حال آن‌که بارها از آیت الله جوادی آملی شنیدم که می‌فرمودند: شیخ انصاری رحمه الله از یک حدیث «لاتنقض الیقین بالشک» این کتاب ژرف و دشوار استصحاب را پدید آورد!

برخی گفتند: این اخبار را عطارها نقل کرده‌اند! گویا، مقصودشان این است که ذی‌نفعی و منفعت‌طلبی در آن است. باید بررسی کرد؛ اما از قضا، جا دارد احادیث طبی را عطارها نقل کنند. این امری مشهورست که امام صادقعلیه‌السلام شاگردانی داشتند که به صورت تخصصی حدیث نقل می‌کردند. فارغ از این، باید ثقه بودن هر راوی را بررسی کرد.

کسی که اخبار طبی را نقد می‌کند، باید توجه داشته باشد که بکار بردن عبارت «مجعول» نیازمند دلیل است و از سوی دیگر، جا دارد آقایان بدین بپردازند که این اخبار از کجا و چگونه پدید آمده است و بدین بسنده نکنند که مرسل یا ضعیف یا … است! از سوی دیگر، بگویند که همین اخبار با آن اوصاف چه جایگاهی دارد و چه کاربردی می‌تواند داشته باشد.

  • منبع خبر : هسته سلامت مركز رشد