انتخابات ۲۰۲۰ و تشتت آرا

تشتت در جامعه امریکا سابقه­ای طولانی دارد اما آنچه که امروز این کشور با آن مواجه است، مجموعه‌ای از تحولات متمایز و کم نظیر است که پس از انتخابات، تقویت نیز شده است. جو بایدن، نامزد حزب دموکرات‌، تا این لحظه با پیروزی نهایی در ایالت پنسیلوانیا، موفق به کسب ۲۷۹ رای الکترال شده و به عنوان رئیس جمهور بعدی امریکا راهی کاخ سفید می­شود. با این حال، دونالد ترامپ، رقیب جمهوری خواه او نیز تا کنون ۲۱۴ رای الکترال را از آن خود کرده است. نزدیکی آراء این دو نامزد در برخی ایالت‌ها سبب گردیده است که هر دو نامزد مدعی پیروزی در انتخابات بوده و طرف مقابل را به تلاش برای تقلب در انتخابات و تغییر نتایج آن متهم کنند.

آنچه نگران کننده به نظر می­رسد، اختلاف عمیق میان رای دهندگان است. مردم در این انتخابات تقریبا به طور مساوی بین دو نامزد تقسیم شده­اند و دو قطبی شدیدی در این کشور به وجود آمده است. جای تعجب نیست که این تقسیم بندی در آینده به یک دو دستگی در قدرت و ملت امریکا تبدیل شود. در حقیقت، امریکایی­ها به طور فزاینده­ای در زیست­جهان­های جداگانه زندگی می کنند؛ آنها خود را به جوامع و مناطق با دیدگاه­های مشابه قرمز و آبی طبقه بندی کرده­اند. هر زیست جهانی تمایل دارد، کانال های تلویزیونی خود را تماشا کند، به ایستگاه های رادیویی و پادکست های خود گوش فرا دهد و از وب­سایت­های حزب مورد علاقه خودشان بازدید کند. اکنون این نگرش قرمز و آبی در انتخابات کنونی، به اوج تعارض و تقابل رسیده است.

با اینکه بایدن به عنوان رئیس جمهور منتخب در رسانه­های معتبر امریکایی اعلام شده است، اما میلیون­ها طرفدار ترامپ همچون خود او، این نتیجه را نپذیرفته و در آن خدشه وارد کرده­اند. علی رغم عدم توانایی ترامپ در ارائه هیچ سند و مدرکی، او و تیم حقوقی­اش، بایدن و دموکرات ها را به تقلب در انتخابات به ویژه در آراء پستی متهم می­کنند. از این رو، به نظر می­رسد بسیاری از طرفداران وی از پذیرش مشروعیت ریاست جمهوری بایدن به طور قطع خودداری خواهند کرد و کاملاً محتمل است که ترامپ هرگز شکست را نپذیرد، چه رسد به این که در مراسم تحلیف جانشین خود شرکت کند.

بر همین اساس، ادارات پلیس در سراسر آمریکا خود را برای مقابله با ناآرامی­ها آماده کرده­اند؛ بانکها و ساختمانها در حال آماده سازی و مقاوم سازی برای دفاع در مقابل خشونت هستند. سوال مهم در اینجا آن است که چه تحولاتی در دوره ترامپ منجر به ایجاد این دو قطبی در میان جامعه امریکا و چه بسا دو ملت شدن امریکا شده است؟ امریکای پس از ترامپ چگونه می‌شود؟ و آیا ساکن شدن بایدن در اتاق بیضی شکل کاخ سفید، این کشور را آرام­تر می‌کند؟ برای پاسخ به این سوالات باید میراث ترامپ تحت عنوان مکتب و مسلک ترامپیسم را شرح دهیم.

ترامپیسم؛ میراث ترامپ

می­توان به جرأت ادعا داشت که دونالد ترامپ صرفا یک رئیس جمهور در میان ۴۴ رئیس جمهور دیگر امریکا نبوده است و با اینکه جزء معدود ساکنان کاخ سفید محسوب می­شود که تک دوره­ای شده است اما اثرات حضور چهار ساله وی در مسند ریاست جمهوری امریکا بلندمدت و ماندگار خواهد بود.

انتخابات اخیر در حالی برگزار شد که نزدیک به ده میلیون نفر در این کشور به کرونا مبتلا شده­اند و بیش از ۲۳۳ هزار مورد مرگ ناشی از این بیماری رخ داده است. علاوه بر این، تابستان امسال، امریکا شاهد بزرگترین و وسیعترین اعتراضات ضد نژادپرستی در چند دهه اخیر بود که همه تحلیلگران را بر آن داشت تا نسبت به کاهش محبوبیت ترامپ تردید نکنند. با اینکه ترامپ (با توجه به نتیجه کنونی انتخابات) به عنوان رئیس جمهور بعدی امریکا انتخاب نشده است اما هم نسبت به دوره قبلی خود و هم نسبت به هر نامزد دیگری در تاریخ انتخابات ایالات متحده (پس از جو بایدن) رای بیشتری به دست آورده است. بر این اساس شکست ترامپ در برابر بایدن در چنین انتخاباتی  نشان می­دهد علی رغم داشتن کارنامه اقتصادی موفق، او به خاطر سوءمدیریت در کنترل کرونا و ناآرامی­های داخلی، نتیجه انتخابات را به رقیب خود واگذار کرده است. اتفاقی که نشان می­دهد دیگر تقسیم بندی جامعه امریکا لزوما در مسائل اقتصادی نیست و مردم از همه طبقات به هر دو نامزد رأی داده­اند. در حقیقت الگوی رأی­دهی در جامعه امریکایی تحت تاثیر آنچه ترامپیسم از آن یاد می­کنند تغییر جدی کرده است.

نکته جالب دیگری که در انتخابات ۲۰۲۰ به چشم می­خورد، میزان رای مثبت و منفی به ترامپ است؛ طبق ارزیابی خبرگزاری آسوشیتدپرس[۱]، بیش از ۷۰ درصد مردم امریکا به خاطر جذابیت ترامپ به وی رای داده و تنها ۴۰ درصد از رای دهندگان امریکایی به خاطر جذابیت بایدن او را برگزیده­اند. در واقع، ۶۰ درصد از رای دهندگان به بایدن نه برای انتخاب بایدن، بلکه تنها برای انتخاب نشدن ترامپ در انتخابات شرکت کرده­اند که بسیار قابل توجه است. این مسئله بیش از هر چیز بیانگر قدرت جاذبه و دافع قوی ترامپ است که تحت تأثیر آن جامعه امریکایی نیز به دو بخش تقسیم شده است.

بدین ترتیب، حتی اگر ترامپ قدرت را از دست بدهد، که به نظر می رسد همین طور شود، او همچنان صدای پرنفوذی در جامعه امریکا خواهد بود، به خصوص اگر بتواند خود را در منظر افکار عمومی حفظ نماید. امری که با تدابیری مانند تاسیس کانال تلوزیونی در دستور کار او قرار دارد و یقینا با مقاومت مخالفان او نیز مواجه خواهد شد. در حقیقت، حتی اگر ترامپ فرصت کاندیداتوری مجدد در انتخابات را نیابد، ترامپیسم – پوپولیسم مدرن آمریکایی- به عنوان یک نیروی قدرتمند در جامعه امریکایی به حیات و تاثیرگذاری خود ادامه خواهد داد.

بایدن با درک این تهدید بزرگ، در تلاش است که این دو دستگی را از بین برده و خود را رئیس جمهور همه مردم امریکا بخواند اما باید دید می­تواند اقدامات چهارساله ترامپ که آتش زیرخاکستر اختلافات و چند رنگی های جامعه امریکا را شعله ور کرده است را از میان بردارد یا نه. قلدری و یکجانبه گرایی در روابط بین الملل، بیرون آمدن از بسیاری از تعهدات بین المللی و جهانی همچون پیمان پاریس، برجام و اخیرا سازمان بهداشت جهانی، نگاه تقابل جویانه نژادی با سیاهان، تنش گسترده با دموکرات­ها و حتی برخی جمهوری خواهان، ممانعت از ورود مهاجران و موارد فراوانی از این دست، میراث ترامپ برای دولت بایدن و جامعه امریکا است که دست کم نیمی از آمریکایی­ها خواهان ادامه آن هستند. به نظر می­رسد دیر یا زود، ترامپ تسلیم نتیجه انتخابات خواهد شد اما ترامپیسم به عنوان یک مکتب فکری و سلوک سیاست ورزی به این زودی از میان نخواهد رفت.

به نظر می­رسد ماحصل این انتخابات فارغ از نتیجه قطعی آن، ایجاد دو ملت دور از هم در یک کشور باشد. پدیده­ای که قطعا صفحه جدیدی را در زیست جهان امریکا رقم خواهد زد، حکمرانی این کشور را با چالش جدی مواجه می­کند و تصویر و برند جذاب یانکی­ها که سالیان متمادی در اذهان جهانیان نقش بسته بود، نقش بر آب خواهد کرد.

[۱] Associated Press