در خانواده‌ای که نرخ مهریه پایین و در حدّ توان زوج است، اصل بر اعتماد و مدارا در زندگی است، امّا در خانواده‌ای که نرخ مهریه بالا و خارج از توان زوج است، اصل بر بی‌اعتمادی و جدایی است.
در باور عرفی مهریه به عنوان پشتوانه‌ای برای زن و ابزاری برای گروکشی تعریف می‌شود.
حال آنکه طبق آمار معمولاً شاهد رابطه معکوس میان نرخ طلاق و مهریه هستیم. یعنی به میزان افزایش مهریه، نرخ طلاق نیز افزایش می‌یابد.
مهریه در اسلام ابزاری است برای افزایش محبت میان زوجین نه ابزاری بازدارنده برای طلاق.
در خانواده‌ای که نرخ مهریه پایین و در حدّ توان زوج است، اصل بر اعتماد و مدارا در زندگی است، امّا در خانواده‌ای که نرخ مهریه بالا و خارج از توان زوج است، اصل بر بی‌اعتمادی و جدایی است.
لذا مهریه سنگین، خود یکی از عوامل کینه‌توزی در زندگی محسوب می‌شود: «لَا تُغَالُوا فِی مُهُورِ النِّسَاءِ فَتَکُونَ عَدَاوَهً» امام علی(علیه‌السلام).
در روایتی دیگر یکی از نشانه‌های زنِ بابرکت، پایین بودن مهریه اوست و یکی از نشانه‌های نحوست زن، مهریه زیاد اوست: «أَنَّ مِنْ بَرَکَهِ الْمَرْأَهِ قِلَّهَ مَهْرِهَا وَ مِنْ شُؤْمِهَا کَثْرَهَ مَهْرِهَا».
از این روست که طبق آموزه‌ها خانواده عروس باید اصرار بر پایین آوردن مهریه و خانواده داماد اصرار بر بالابردن مهریه داشته باشند تا کارکرد محبت‌آفرین مهریه بیشتر ظهور و بروز پیدا کند.
نپرداختن مهریه توسط مرد نیز جزء بالاترین گناهان محسوب می‌شود به طوری که طبق روایت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم): خداوند در روز قیامت هر گناهی را می‌بخشد مگر گناه ندادن مهریه.
هولناک‌تر از ندادن مهریه، نیّت و قصد ندادن مهریه است. اگر مرد به هنگام تعیین مهریه، قصد دادن مهریه تعیین شده را نداشته باشد و در دل بگوید: «کی داده؟ کی گرفته؟» این کار او -طبق روایات- به منزله دزدی و زنا است.
به عنوان مثال می‌توان به صحیحه فضیل بن یسار از امام صادق(علیه‌السلام) اشاره کرد: «فِی الرَّجُلِ یَتَزَوَّجُ الْمَرْأَهَ وَ لَا یَجْعَلُ فِی نَفْسِهِ أَنْ یُعْطِیَهَا مَهْرَهَا فَهُوَ زِنًى». یا به این حدیث از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) در نهج الفصاحه اشاره کرد که: هر کس با زنى ازدواج کند و در خاطر داشته باشد که مهر او را نپردازد هنگام مرگ چون زناکاران بمیرد. «مات یوم یموت و هو زان».
در مقام سیاست‌گذاری مهریه می‌توان پیشنهادات زیر را برای جلوگیری از عرف نادرست موجود مطرح ساخت:
۱ _ تعیین سقف مهریه بر اساس سقف درآمد فعلی زوج:
در مهریه اصل بر رضایت و توان پرداخت مهریه در زمان ازدواج است. لذا هر فرد باید بسته به درآمد و شغل خود مهریه را تعیین نماید.
به عنوان مثال مدیرعامل یک شرکت یا کارخانه می‌تواند مهریه بالا برای همسرش ثبت نماید ولی یک دانشجوی کم‌درآمد اجازه ثبت بیش از ۱۴ سکه را نداشته باشد.
این سیاست به کاهش میزان زندانیان مهریه نیز کمک خواهد کرد.
۲ _ اعطای مهریه یا بخشی از آن در زمان عقد؛ در میان مردم عراق مرسوم است در همان لحظه عقد، مهریه تقدیم عروس شود. این کار باعث تصمیم‌گیری‌های واقع‌گرایانه و عاقلانه‌تر می‌شود.
