جهش تولید بیشتر از آنکه از نوع مصرف کالای ایرانی باشد از سنخ جریانسازی امر تولید هدفمند در کشور است، هر چند به هیچ وجه از ارزش رویکرد مصرف کالای ایرانی نمیکاهد و قطعاً تحقق این شعار، تقویتکننده شعار جهش تولید نیز خواهد بود.
نامگذاری سالها یک سنت خوب و آموزنده طی دو دهه گذشته در کشور بوده و هر سال بنا به شرایط داخلی و محیطی، نامگذاریهای مختلفی صورت گرفته است.
چند سال اخیر به سبب حساسیتهای گوناگون و اقتضائات و الزاماتی که برای کشور ایجاد شده، این نامگذاریها رنگ و بوی اقتصادی گرفتهاند.
تفاوت شعار امسال با شعارهای تولیدی چند سال اخیر نظیر «اقتصاد مقاومتی: تولید و اشتغال»، «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، «حمایت از کالای ایرانی» و «رونق تولید» چیست؟
به نظر میآید، گاهی رویکرد یک شعار، جنبه تبلیغی و تشویقی آن است و به نوعی با هدف فرهنگسازی صورت میگیرد، واژگانی نظیر «حمایت» میتوانند بیانگر چنین رویکردی باشند. نامگذاری سال گذشته یعنی «رونق تولید»، از سنخ سیاستهای تجویزی بود که لزوم ورود و مداخله سیاستگذار و نقشآفرینی توأمان دولت و ملت را به صورت همزمان نشان میداد ولی نامگذاری امسال، اندکی متفاوتتر است …
«جهش تولید»، صرفاً یک جهتگیری نیست بلکه یک تجویز راهبردی است. تجویزی که علاوه بر راهبردی بودن رویکرد «راهبری» نیز در آن هویداست. جهش تولید را چه از سنخ «همپایی فناورانه» یا همان «catch up» در نظر بگیریم و چه از سنخ مولفههای یک رشد پایدار، نیازمند توجه به چند ملاحظه است:
یکم. «جهش تولید» با رفتارها و عملکردهای متعارف و روزمره مسئولین و مردم محقق نمیشود چه اینکه تجارب کشورهای دیگر در امر همپایی فناورانه نیز این گزاره را تائید میکند.
دوم. «جهش تولید» نیازمند شکلگیری یک زیستبوم نوآورانه و فناورانه است، زیست بومی که اقتضائات بومی کشور را نیز در نظر گرفته باشد.
سوم. در شعار «رونق تولید» نقش مردم بسیار مهم بود یعنی علاوه بر مصرف کالای ایرانی که تحریککننده طرف تقاضا بود، سعیشان بر سرمایهگذاری در امر تولید نیز تقویت میشد که طرف عرضه کالای ایرانی هم رشد کند ولی در شعار «جهش تولید» نقش سیاستگذاران، اهمیت بیشتری دارد چرا که رفتارهای متعارف مردم در امر تولید و حتی مصرف کالای ایرانی از نوع حمایتهای تولیدی است که در عموم موارد طرف تقاضا را در مصرف کالای داخلی تحریک میکند ولی جهش تولید نیازمند دستهای از سیاستگذاریهاست که با حمایتهای عملی مردم، سبب تغییر جریان تولید در کشور گردد.
اگر کل جریان تولیدی را به دوایر متحدالمرکزی تشبیه کنیم که همگی حول نقطه پیشرفت صنعتی و رشد اقتصادی قرار دارند، در امر «رونق تولید»، دایرهای که جریان تولیدی کشور در آن قرار گرفته است تغییر نمیکند و صرفاً سرعت آن بیشتر میشود ولی در شعار «جهش تولید» میبایست قوت تولیدی کشور به قدری پیشرفت کند که در نهایت به تغییر دایره بینجامد که هم کالاهای با ارزش افزوده بیشتر تولید شود و هم وابستگیهای اقتصادی و صنعتی کشور را به حداقل برساند که قاعدتاً تحقق چنین امری، نیازمند ریلگذاریهای دقیق از سوی سیاستگذاران و حرکت هدفمند در ریلهای صحیح از طرف مردم (اعم از تولیدکننده و مصرفکننده) است.
به طور خلاصه، جهش تولید بیشتر از آنکه از نوع مصرف کالای ایرانی باشد از سنخ جریانسازی امر تولید هدفمند در کشور است، هر چند به هیچ وجه از ارزش رویکرد مصرف کالای ایرانی نمیکاهد و قطعاً تحقق این شعار، تقویتکننده شعار جهش تولید نیز خواهد بود.