با خواندن مشروح بیانات رهبری در روز اول فروردینماه ۱۳۹۸، به نظرم اصلیترین خطاب نسبت به همه و علیالخصوص دانشگاهیان صحبت از یک راه و سیاست جدید برای تسریع پیشرفت در جمهوری اسلامی و حل بسیاری از مسائل در سایه توجه به این مهم میباشد.
«حرف من و مطالبه من از مجموع فعالان گوناگون کشور، چه در بخش دولتی، چه در بخش دانشگاهی، عمومی، مردمی، عمومی، چیز دیگری است؛ من میگویم ما باید علاوه بر شکست دشمن، بازدارندگی ایجاد کنیم؛ حرف من این است. گاهی شما دشمن را شکست میدهید اما دشمن منتظر فرصتی میماند و یک ضربه دیگری بعدا وارد میکند؛ این فایده ندارد؛ ما باید به نقطهای برسانیم خود را که بازدارنده باشد.»
اسمش را میگذاریم «سیاست بازدارندگی»؛ یعنی امروز نیاز اصلی توجه به ایجاد سیاستی بازدارنده در همهی عرصهها برای مقابله با دشمنی دشمنان و تسریع در پیشرفت کشور است. در حقیقت سیاست بازدارنده به معنای این است که گاهی نباید فقط دفاع کرد و اجازه داد کشورهای متخاصم تا جایی که میتوانند به ما فشار بیاورند، در این حالت باید زمین بازی را عوض کرد.
به عنوان مثال – هرچند نادقیق – ، قطعا یکی از مسائلی که تا چند سال آینده محل کشوقوس ما در برابر جهان میشود مسأله حقوق بشر و اعدام، و حقوق زنان است؛ برای حل این مسائل، حتما تلاشهایی صورت گرفته است اما حتما باید جریانی شکل دهیم و در سازمانهای بینالمللی حرف و ایدهی خود را جا بیندازیم و در جهان، موافقان خود را پیدا کنیم. در همین موازات هم میدانیم که منطق دنیا، زور است و ما هرگز از آرمانهایمان دست نمیکشیم. فلذاست که باید ترجمهی درستی برای مخاطب جهانیمان داشته باشیم. در همین حین، هم باید متوجه این مسأله باشیم که نخبگان افکار عمومی باید برای مردم خودمان هیمنه حقوق بشرِ میلیِ جهانی را در هم بشکنند. در حقیقت، به جای آنکه مدام در مسائلی مانند حجاب، به دفاع و ارائه دلیل بپردازیم و ندانیم که زمین افکار عمومی را باختهایم با تغییری استراتژیک میتوانیم مردممان را نسبت به مسأله پیشِ رو مقاوم کنیم؛ سیاست بازدارنده را این چنین میفهمم.
مجری این سیاست، مدیران جهادی – که برای خدا و مردم، و عالمانه کار میکنند و همچنین کارآمد هستند – و جوانان مؤمن انقلابی – با توجه به بیانیه گام دوم – میباشند که باید با شناسایی داشتههای خود و در گام بعدی، آفتها و فسادها، اقدام به برنامهریزی نموده و ارائه سناریوهای گوناگون به مدیران را از وظایف خود بدانند و سپس مطالبه و نظارت بر اجرای آنها را مد نظر قرار دهند.
سیاست بازدارندگی به معنای آن است که شما باید نقاط ضعف و زورگوییهای دشمنان را به مردم و دنیا نشان دهید و برای رسوایی همه جانبهی آنها برنامهریزی و تلاش کنید. از جمله همین مسأله اخیر، حمله تروریستی نیوزلند و استفاده از عبارات مختلف در بازنمایی رسانههای اروپایی، و کارنکردن خبر راهپیمایی عظیم اربعین در همان رسانهها. در این نوشته در تلاشیم تا مختصات این سیاست را از فرمایشات نوروزی امسال بیابیم.
این سیاست به نظرم در دو دسته داخلی و بینالمللی قابل جمع است:
۱) پیگیری و مطالبه مسائل و دغدغههای جدی انقلابی و آرمانها از نهادهای رسمی از جمله قوه مقننه در حوزهی داخلی مطرح است. همانطور که در صحبتها هم رهبری به این مسأله اشاره کردهاند که: «این حرفها را آن وقتی بنده در مجمع عمومی و در مقابل آحاد وسیع مردم میگویم که بارها به طور خصوصی به خود حضرات تذکر دادهایم. اینها باید به بخشهایی از افکار عمومی و مطالبات عمومی تبدیل شود». تنها مطالبهی همین تذکرات میتواند به عنوان کلیدی مهم راهگشای سیاست رسانهای ما تلقی گردد. (اشاره رهبری به عدم تصویب طرحهای ضد آمریکایی در مجلس شورای اسلامی)
۲) در حوزه بینالمللِ سیاست بازدارندگی و یا به تعبیری دقیقتر ایجاد یک سیاست بازدارنده، در همهی موضوعات اقتصادی و مواجهه با تحریمها، نظامی، و فرهنگی، قابل پیگیری است اما از منظر افکار عمومی و مقابله با جنگ روانی دشمن، ناظر به فرمایشات رهبری نکات ذیل قابل توجه است:
الف) «توجه به این که اینها هیچ منطقی سرشان نمیشود». خوب است که در حوزهی بینالملل و مذاکرات، این نکته را همیشه گوشهی ذهنمان قرار دهیم اما برای آنکه بتوانیم یک سیاست دقیق بازدارنده ایجاد کنیم نیازمند آن است که بدانیم اینها هیچگاه هیچ منطقی سرشان نمیشود.
ب) سیاست بازدارندگی مانع ارتباط با کشورها نیست؛ اشاره رهبری به این که به مسئولین توصیه کردهام با کشورهای اسلامی یک جور ارتباط نیاز است با کشورهای اروپایی یک جور. حتما منظور این است که نسبت به مسائل فرهنگی، تاریخی و دیرینه ارتباطیمان با دیگر کشورها با هر کدامشان ارتباطی خاص لازم و بلکه ضروری است. اما در سیاست بازدارندگی حواسمان به این مسأله است که در تعامل فعالانه با هر کدامشان، در عین ارتباط و همکاری، در پی آن هستیم که نتوانند ما را به سادگی کنار بگذارند.
ج) در سیاست بازدارنده، جلوی بزک کردن غرب را توسط غربزدهها و خود باختهها میگیریم. حتما غرب هم خصوصیات خوبی دارد اما مبهوت آنها نباید بشویم و هرچند که آمادگی شاگردی کردن هر که از ما بیشتر بلد است را داریم. در یک کلام، دنبالروی تعصبّی و کورکورانه نداریم.
سیاست بازدارندگی در حوزهی افکار عمومی، مهم و لازمه حرکت و انگیزش عمومی برای مقابله با دشمنان است.
تنها معیار انسانیت، دردمندیست.
شهید مطهری