دانش فقه و مسئله محوری
دانش فقه و مسئله محوری

به همت حلقه فقاهت نظام‌ساز مرکز رشد دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) برگزار شد؛ نشست دانش فقه و مسئله محوری، با حضور دکتر محمود حکمت‌نیا، استاد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

دکتر حکمت نیا با تفسیر ضرورت پرداختن به این موضوع و نحوه ارتباط فقه با نظام مسائل اجتماعی و حکمرانی ابتدا به سه سطح از بحث اشاره نمود: اول: فلسفه فقه دوم: مباحث درون فقهی ناظر به مسائل فرعی فقه و سوم : ایجاد فرایندهای خلاقانه اجتماعی که در حیطه عقل و تجربه بشری است.

استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با اشاره به برخی مثال‌ها در حوزه فلسفه فقه بیان داشت که در ۱۵ سال اخیر در این حوزه آثار و تولیدات نسبتاً خوبی صورت گرفته است. همچنین است در قسمت دوم که در طول تاریخ فقه اسلامی مباحث و تولیدات زیادی در مسیر پیشرفت فقه شاهد بوده‌ایم. لیکن آنچه ضرورت مجموعه‌های اندیشه ورزی همچون مرکز رشد دانشگاه امام صادق‌علیه‌السلام پرداختن به سطح سوم است. چراکه در دو بخش اول مأموریتی شبیه آنچه در حوزه اتفاق افتاده است را طلب می‌کند و حسب آن باید به مقام اجتهاد نائل شد و جز برخی مسائل حکم محور، در شرایط فعلی نیازی به آنها نیست. لذا باید تمرکز چنین مجامع اندیشه ورزی به دست‌یابی گزاره‌هایی برای حل مسائل و مشکلات جامعه باشد که نمی‌توان آنها را لزوما و به دلالت مطابقی از منابع و دانش فقه استنباط نمود.

 

معاون وزیر دادگستری در ادامه با اشاره به برخی مسائل بانکی و مشکلات استفاده از عقود فقهی در آن که صرفاً می توان با ارائه راه کارهای خلاقانه از بن بست خارج نمود به این نکته تصریح کرد که باید در امر نظام سازی فقهی در سطح سوم نقطه اتصال به مباحث فقهی را صرفاً در زمینه تأمین مشروعیت نام برد. ایشان در خلال این مباحث تصریح نمود که می‌توان بدون فتوا ابزاری را طراحی کرد که جای خالی آنها در فقه احساس می‌شود.

 

در پایان این دانش آموخته حوزه علمیه، بیان داشت که مأموریت حلقه فقاهت نظام ساز مرکز رشد دانشگاه امام صادق‌علیه‌السلام ارائه راه حل‌های خلاقانه برای مسائل اجتماعی با تأمین عنصر مشروعیت است. مبتنی بر این تعریف، مهندسی اجتماعی لزوماً مسئله فقهی نیست. در این مسیر باید دقت داشت مراکز روشنفکری و اندیشه ورزی که ظرفیت پرداختن به مسائل و حل عویصه‌های اجتماعی را دارا می باشند درگیر مباحث فلسفی و نظری محض نشوند و تمامی ظرفیت خود را در مسیر تولید راه حل‌های خلاقانه و روشنفکرانه به کارگیری نمایند.