انتخابات پرچالش ریاست جمهوری آمریکا در سوم نوامبر برگزار شد ولی علیرغم اعلام پیروزی بایدن در آرای الکترال همچنان سایه ابهام بر سرنوشت انتخابات و پیامدهای اجتماعی آن باقی مانده است. این ابهام ناشی از آن است که ترامپ به دلیل پیروزی شکننده بایدن حاضر به پذیش شکست نبوده و در پی استمرار رقابت و جدال در سطح حقوقی و خیابانی است. سوال اصلی آن است که آیا تلاشهای ترامپ تأثیری در تغییر نتایج خواهد داشت؟
پیروزی شکننده بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا
رسانههای جریان اصلی و حزب دموکرات با خوش بینی نسبت به مشارکت گسترده و اقبال کم نظیر مردم به رأی گیری زودهنگام بر این باور بودند که موج آبی (رنگ حزب دموکرات) ایالات متحده را فراخواهد گرفت و نه تنها بایدن با اختلاف زیادی ترامپ را شکست خواهد داد بلکه سنا، مجلس نمایندگان و انتخابات فرمانداریها نیز به سود نامزدهای این حزب خاتمه خواهد یافت. با این حال، بایدن در شش ایالت کلیدی میشیگان، پنسیلوانیا، ویسکانسین، آریزونا، نوادا، جورجیا با مجموع اختلاف ۲۷۵ هزار رأی پیروز شد. در چهار ایالت حساس پنسیلوانیا، ویسکانسین، آریزونا و جورجیا حاشیه اختلاف ترامپ و بایدن کمتر از یک درصد است. علاوه بر این، جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان عمکلرد بهتری در حفظ کرسیها خود داشتند و در سنا نیز همچنان احتمال دارد با مشخص شدن نتایج کارولینای شمالی، آلاسکا در انتخابات دور دوم ایالت جورجیا جمهوری خواهان بار دیگر اکثریت سنا را در اختیار داشته باشند.
علیرغم آنکه تنها در طول ۸ ماه گذشته، به دلیل شیوع کرونا در آمریکا و عملکرد نامطلوب کاخ سفید در مدیریت بحران نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر جان خود را از دست داده و نزدیک به ۶ میلیون نفر به دلیل تبعات اقتصادی کرونا به فقر دچار شده اند، ترامپ افزون بر اینکه در قیاس با سال ۲۰۱۶ آرای بیشتری کسب کرد، رکورد بیشترین میزان رأی مردمی یک نامزد جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری را نیز شکست. پس از بایدن، ترامپ دومین فردی است که به رکود بیش از ۷۰ میلیون رأی مردمی در آمریکا دست پیدا کرده است. ترامپ برخلاف تصور رایج و تصویری که رسانههای جریان اصلی از او خلق کرده بودند، نه تنها از سوی جامعه آمریکا طرد نشد بلکه با اقبال بیشتری نسبت به چهار سال گذشته روبه رو شد.
جدال حقوقی و خیابانی کمپین ترامپ در اعتراض به نتایج انتخابات
اگرچه ترامپ پیش از انتخابات نیز گفته بود که تنها در صورت وقوع تقلب، بازنده رقابتها خواهد بود ولی فاصله بسیار نزدیک نتایج در ایالتهای کلیدی و عمکلرد بهتر او در قیاس با پیش بینی نظرسنجیها سبب شد او با جسارت بیشتری موضوع تقلب و تخلف در انتخابات را مطرح ساخته و از پذیرش شکست خودداری نماید. علیرغم آنکه رسانهها بایدن را به عنوان پیروزی انتخابات معرفی کردهاند، از نگاه کمپین ترامپ رقابت پایان نیافته است. ترامپ همچنان کور سوی امیدی به تغییر نتایج دو ایالت آریزونا و جورجیا به نفع خود دارد و همزمان تلاش دارد از دو مسیر قانونی و غیرقانونی (شورش خیابانی) نتایج انتخابات را به چالش بکشد.
الف: به لحاظ حقوقی، کمپین ترامپ به دنبال تحقق یکی از سه سناریوی زیر است:
۱-کسب پیروزی در جورجیا، کارولینای شمالی، آریزونا و تلاش برای تغییر نتایج در پنسیلوانیا و دستیابی به ۲۷۶ رأی الکترال و پیروزی در انتخابات
۲-جلوگیری از دستیابی بایدن به حد نصاب ۲۷۰ رأی، ارجاع تعیین سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری به مجلس نمایندگان و پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری با بهره گیری از ظرفیت اکثریت ایالتهای جمهوری خواه در مجلس نمایندگان
۳-لابی با برخی از مجالس ایالتی جمهوری خواه در ایالتهای کلیدی برای تغییر نظر مجمع انتخاب کنندگان (الکترال کالج) و کسب آرای الکترال آن ایالتها علیرغم شکست در کسب حداکثری آرا
تیم حقوقی ترامپ برای تحقق یکی از این سه سناریو سه استراتژی مشخص در پیش گرفته است:
اول، بازشماری آرا
با توجه به قوانین ایالتی، اگر حاشیه اختلاف نامزدها در یک ایالت اندک باشد امکان بازشماری آرا وجود دارد. تجربه انتخابات قبلی در آمریکا از جمله در سال ۲۰۱۶ نشان میدهد در بازشماری آرا نتایج نهایی تغییر اندکی در حدود هزار رأی یا کمتر از آن داشته است. در انتخابات سال ۲۰۱۶، در ایالت ویسکانسین -که نامزد حزب لیبرتارین و هیلاری کلینتون درخواست بازشماری آرا را مطرح کرده بودند- پس از بازشماری برخلاف انتظار حزب دموکرات نتایج به نفع ترامپ تغییر کرد و به مجموع آرای او ۱۳۱ رأی افزوده شد.[۳]
با توجه به اختلاف چند هزار رأی میان بایدن و ترامپ در ایالتهای مورد مناقشه احتمال تغییر نتایج در صورت بازشماری آرا کم است. با این حال، برخی بر این باورند که در این انتخابات به دلیل افزایش آرای پستی احتمال دارد تعداد آرای بیشتری به نفع بازنده یا برنده تغییر کند.
قوانین هر ایالت درباره بازشماری آرا متفاوت است. در جدول زیر به تفکیک به شرایط هر یک از ایالت ها در بازشماری آرا اشاره شده است.
تطبیق قوانین و دادههای رأی گیری نشان میدهد ترامپ تنها در ۴ ایالت جورجیا، ویسکانسین، نوادا و پنسیلوانیا امکان درخواست بازشماری آرا را دارد.
دوم، طرح ادعای تقلب یا تخلف
به عنوان نمونه، در جورجیا، تیم حقوقی ترامپ، مدعی است در برخی از مناطق از جمله در شهر چاتهام[۶] برخی از آرا بعد از اتمام مهلت رأی گیری دریافت و شمارش شده اند.[۷] یا در نوادا کمپین ترامپ ادعا دارد تخلف گسترده ای رخ داده است. بر اساس ادعای کمپین ترامپ، در نوادا برخی از آرا با هویت افرادی که پیش از این از دنیا رفته بودند ثبت و شمارش شده است. افزون بر این، تیم حقوقی ترامپ مدعی است شواهدی وجود دارد که نشان میهد بیش از ۸ هزار نفر از رأی دهندگان مقیم این ایالت نبوده اند.[۸]
سوم، بهره گیری از ظرفیت دیوان عالی فدرال برای مقابله با نقض قوانین انتخابات
ایالت پنسیلوانیا نقش مهمی در تعیین نتایج نهایی دارد و به همین دلیل روند برگزاری انتخابات در این ایالت با حساسیت بیشتری دنبال میشود. کمپین ترامپ در سطح دادگاه های ایالتی و دیوان فدرال سه کیس حقوقی را دنبال میکند:
نخستین ادعای کمپین ترامپ در پنسیلوانیا این است که روند برگزاری انتخابات در این ایالت شفاف نبوده و شمارش آرا در شهر فلادلفیا -که تعیین کننده نتایج نهایی این ایالت است- باید متوقف شود. استدلال کمپین ترامپ آن است که مقامات بزگرار کننده انتخابات به ناظران جمهوری اجازه نزدیک شدن به محل فرآیند پردازش و شمارش آرا را نمی دهند. طبق این ادعا ناظران جمهوری خواه ۸ متر با متصدیان شمارش آرا فاصله دارند و عملاً قادر به تأیید نتایج نیستند.
دوم، کمپین ترامپ مدعی است فرمانداری پنسیلوانیا با نقض قانون فدرال مهلت زمانی تأیید هویت رأی دهندگان و ویرایش اطلاعات ناقص را افزایش داده است در حالی که هویت افراد باید در همان لحظه رأی گیری احراز شود. تیم حقوقی ترامپ می گوید آن دسته از آرای پستی که در مرحله پردازش و هویت سنجی دچار مشکل بوده اند باید کنار گذاشته شده و ابطال شوند.
سوم، جدال اصلی کمپین ترامپ در ایالت پنسیلوانیا ناظر بر آرای پستیای است که در روز انتخابات ارسال شده است ولی در همان روز دریافت و پردازش نشده است. طبق تصمیم دادگاه پنسیلوانیا شعب اخذ رأی میتوانند آرای پستی که در روز انتخابات ارسال شده است ولی تا سه روز بعد از این تاریخ یعنی تا ۶ نوامبر دریافت کردهاند را شمارش و در نتیجه نهایی اعمال کنند. استدلال تیم حقوقی ترامپ آن است که تعیین قواعد و قوانین مربوط به زمان، مکان و شیوه برگزاری انتخابات در حیطه صلاحیت های مجالس ایالتی یا کنگره است نه دادگاهها و مقامات اجرایی ایالتی.[۹] از این رو، رأی دادگاه پنسیلوانیا مبنی بر افزایش مهلت دریافت آرا و شمارش آنها غیرقانونی بوده و باید توسط دیوان عالی فدرال ابطال شود.
مهمترین بخش جدال حقوقی پاسخ به این سوال است که آیا کمپین ترامپ شواهد قانع کننده و محکمه پسندی برای تغییر نتایج دارد؟ ارزیابی استدلالهای تیم حقوقی ترامپ در هر ایالت نشان میدهد شواهد ارائه شده برای اثبات تقلب یا تخلف گسترده[۱۰] و سازمان یافته در انتخابات کافی نیست. از این رو، احتمال موفقیت ترامپ در بعد حقوقی برای تغییر نتایج در ایالتهای کلیدی پایین است. با این حال، اگر تلاش تیم حقوقی ترامپ منجر به توقف شمارش آرا یا تعلیق اعلام نهایی نتایج در ایالتهایی نظیر پنسیلوانیا، جورجیا و نوادا شود آنگاه ترامپ میتواند مانع از دستیابی بایدن به حد نصاب ۲۷۰ رأی الکترال شود. در این صورت، انتخابات رئیس جمهور بر عهده مجلس نمایندگان خواهد بود که شانس ترامپ در این سناریو برای پیروزی بالاست. با این حال، احتمال عدم اعلام نتایج نهایی در این ایالتها بعید است.
در سطح جدال خیابانی، کمپین ترامپ به دنبال راه اندازی اعتراضات گسترده در سراسر آمریکا علیه نتایج انتخابات است. اگرچه تلاش ترامپ برای تغییر نتایج انتخابات از مسیر حقوقی ممکن است به سرانجام مشخصی ختم نشود ولی در نزد افکار عمومی موجب ایجاد تردید و بی اعتمادی نسبت به نظام انتخاباتی آمریکا خواهد شد و به لحاظ روانی پذیرش شکست برای ترامپ را آسانتر خواهد نمود.
تشکیک در فرآیند رأی گیری پستی و طرح موضوع تقلب در انتخابات ریاست جمهوری از سوی ترامپ و عدم آمادگی بایدن برای پذیرش شکست، بدنه اجتماعی هر دو حزب را مهیای اعتراض به نتایج انتخابات کرده است. در انتخابات ۲۰۱۶ نیز هواداران حزب دموکرات در واکنش به پیروزی ترامپ به مدت چند هفته اقدام به اعتراضات خیابانی کردند ولی نگرانی عمده در این انتخابات آن است که در صورت شکست ترامپ، هواداران او به ویژه گروه های راست افراطی اعتراضات را به حرکتی خشونت آمیز و مسلحانه تبدیل کنند.
دو مرکز “نظارت بر گروههای شبه نظامی و درگیریهای مسلحانه”[۱۱] با بررسی دادههای مربوط به اقدامات و تحرکات ۸۰ گروه شبه نظامی در آمریکا در واکنش به دو پدیده “اعتراض به محدودیتهای اجتماعی و تعطیلی مراکز اقتصادی پس از شیوع کرونا و اعتراض به قتل جرج فلوید” در گزارش مشترکی هشدار دادهاند که احتمال وقوع اقدامات خشونت آمیز پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از سوی گروههای شبه نظامی در پنج ایالت پنسیلوانیا، جورجیا، میشیگان، ویسکانسین و اورگن بسیار بالا[۱۲] است. در این گزارش، کارولینای شمالی، تگزاس، ویرجینیا، کالیفرنیا و نیو مکزیکو هم جزو ایالتهایی هستند در معرض خطر سطح متوسط فعالیت شبهنظامیان قرار دارند.
ناآرامیهای احتمالی در آمریکا در طول یک تا دو ماه منجر به خسارات جانی و مالی خواهد شد ولی این تحولات با مداخله پلیس ایالتی و گارد ملی سرکوب شده و از وضعیت اقدامات منسجم و گسترده به اقدامات خشونت طلبانه پراکنده در ایالت های مختلف آمریکا تبدیل خواهد شد. با این حال در بلند مدت، شکافهای نژادی و طبقاتی در آمریکا ظرفیت ایجاد یک چالش جدی را داشته و حتی برخی پیش بینی می کنند در صورت تشدید آن امکان وقع جنگهای داخلی محدود در ۵ سال آینده دور از انتظار نخواهد بود.
[۱] تا روز ۱۱ نوامبر
[۲] Since 1856, Ohioans’ choice for president has won the office in 35 of 40 elections. That includes that past 13, since Richard Nixon won Ohio’s electoral votes but lost the election to John F. Kennedy in 1960.
[۳] https://www.reuters.com/article/us-usa-trump-recount-idUSKBN1411QE
[۴] https://www.wsj.com/articles/recount-rules-a-guide-to-competitive-election-2020-states-11604616333
[۵] https://www.nytimes.com/interactive/2020/11/03/us/elections/results-president.html?action=click&module=Spotlight&pgtype=Homepage
[۶] Chatham County
[۷] https://www.washingtonpost.com/politics/trump-supreme-court-election-votes/2020/11/04/4f528162-1ea1-11eb-90dd-abd0f7086a91_story.html
[۸] https://twitter.com/TimMurtaugh/status/1324564170424131584/photo/1
[۹] https://www.wispolitics.com/2020/trump-campaign-fights-for-the-integrity-of-the-most-important-election-of-our-lifetime/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=trump-campaign-fights-for-the-integrity-of-the-most-important-election-of-our-lifetime&utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=trump-campaign-fights-for-the-integrity-of-the-most-important-election-of-our-lifetime
[۱۰] large-scale fraud
[۱۱] Armed Conflict Location and Event Data Project (ACLED) and MilitiaWatch
[۱۲] highest risk