دهمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الگوی بهره‌برداری صیانتی از ظرفیت مراتع»، یکشنبه ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ به میزبانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و با حضور اعضای هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی برگزار شد.
دهمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الگوی بهره‌برداری صیانتی از ظرفیت مراتع»، یکشنبه ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ به میزبانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و با حضور اعضای هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی برگزار شد.
دکتر محسن باقری نصرآبادی، پژوهشگر هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) از مهمانان اصلی نشست بود. همچنین دکتر هاشم سوداگر، استاد و پژوهشگر مرکز رشد نیز دبیر این نشست بود.
محسن باقری نصرآبادی پژوهشگر هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) در این نشست گفت: در طول تاریخ، بخش مرتع و منابع طبیعی همواره تحت اشراف و احاطه یک بافت اجتماعی بوده است و نهادهای اجتماعی این منابع را مدیریت می‌کردند.
وی افزود: این نهادها شامل قوانین رسمی و غیررسمی، عرف، هنجارها و… بوده و ملزم به رعایت آنها بودند. مهم‌ترین نهادی که در این زمینه وجود داشته، نهاد عشایر است. نهاد عشایر سه رکن مهم را به‌طور همزمان دارا بوده که نمی‌توان این سه را از هم جدا کرد: رکن اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیک.
باقری ادامه داد: در رکن اقتصادی، عشایر محصولات متنوعی تولید می‌کردند که شامل گوشت قرمز، شیر، پشم، چادر و سایر محصولات مرتبط با زندگی عشایری بود. اما متأسفانه در حال حاضر، این تولیدات به سمت تک‌محصولی رفته و بیشتر بر پرواری دام متمرکز شده است. در رکن اجتماعی، عشایر بدون وجود سازمان‌های مختلف منابع طبیعی و… به‌طور دقیق‌تری خود و مراتع را مدیریت می‌کردند. همچنین، در رکن اکولوژیکی، آنها ظرفیت مراتع را در نظر می‌گرفتند و قرن‌ها در این مراتع زندگی می‌کردند.
پژوهشگر هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) افزود: یکی از خطاهای رایج، نگاه صرف اکولوژیکی به مراتع است؛ در حالی که باید به بعد اقتصادی نیز توجه شود. صرفاً تمرکز بر جنبه‌های اقتصادی یا اجتماعی نیز درست نیست و باید این سه رکن به‌طور جامع مدنظر قرار گیرند. با نگاهی جامع به این ارکان، توانایی زیادی برای استفاده بهینه از مراتع و تولید گوشت قرمز و سایر محصولات را خواهیم داشت.
باقری در پایان مسیر اصلاح این بخش را این گونه بیان کرد: اگر بخواهیم از ظرفیت مراتع به نحو صیانتی و در عین حال مولد استفاده کنیم لازم است که از یکسو دولت فرصت انحصار بلندمدت برای بهره برداری صیانتی و احیای مراتع را در اختیار مرتعداران قرار دهد. به نحوی که ثبات مدیریتی در هر سامان عرفی حفظ شود. از سوی دیگر ظرفیت تشکل‌های خودجوش و توانمند برای نظارت و تکمیل زنجیره ارزش مرتعداران را بالفعل کند. در این راستا الگوسازی و ترویج مرتعداران و تشکل‌های موفق آنها حائز اهمیت است.
