در این یادداشت برآنیم تا ارتباط دو واژه امید و خودباوری و تأثیر آن در روند زندگی و تعاملات اجتماعی موجود در جامعه را از دیدگاه بزرگان مورد بررسی قرار داده و اهمیت این دو واژه پر مفهوم و مورد نیاز حال حاضر کشور را در مقابله و خنثی‌سازی تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران با دقت بیشتری مورد تأمل قرار دهیم.
در این یادداشت برآنیم تا ارتباط دو واژه امید و خودباوری و تأثیر آن در روند زندگی و تعاملات اجتماعی موجود در جامعه را از دیدگاه بزرگان مورد بررسی قرار داده و اهمیت این دو واژه پر مفهوم و مورد نیاز حال حاضر کشور را در مقابله و خنثی‌سازی تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران با دقت بیشتری مورد تأمل قرار دهیم.
امید و خودباوری دو واژه پرمغز و از مؤلفه‌های بسیار تأثیرگذار در موفقیت یک جامعه هستند. امید از آثار مهم خودباوری یک ملت است که جامعه را به تلاش جدی وادار می‌کند و ملت امیدوار به نصرت الهی، به آرامش در زندگی خود دست می‌یابد. امید رابطه مستقیم با احساس ما در مورد امکان‌پذیری یا عدم امکان‌پذیری یک امر دارد هر چقدر یک کار از نظر ما سهل‌الوصول‌تر باشد میزان امیدمان بالاتر می‌رود و هر چه میزان درک ما از امکانات و توانایی‌هایمان بیشتر باشد، امیدمان قوت پیدا می‌کند.
در جامعه‌ای که امید به آینده از ویژگی‌های اصلی مردم آن باشد؛ رضایت از زندگی، همبستگی اجتماعی، سلامت روح و روان، تلاش برای پیشرفت روزافزون و کارآفرینی و پویایی جوانان به صورت ملموس حس می‌شود.
وقتی به بیانات بزرگان در رابطه با خودباوری و امید به آینده می‌نگریم گویی پاسخ سؤالات و مشکلات فعلی کشور را درمیابیم.
امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» می‌فرمایند :
«إنّکم إن رجوتم اللّه بلغتم آمالکم، و إن رجوتم غیر اللّه خابت أمانیّکم و آمالکم[۱] [۲]»
براستى اگر شما امید به خدا داشته باشید به امیدهاى خود خواهید رسید، و اگر به غیر خدا امیدوار گردید آرزوها و امیدهاى شما نومید شود.
از طرفی با بررسی بیانات و سیره امام خمینی «ره» در باب امید و خودباوری به عباراتی برمی‌خوریم که گویی ایشان برای حال حاضر کشور بیان فرموده‌اند و نقشه راه را برای ما مشخص کرده‌اند؛ که به اختصار سه نمونه ارائه می‌شود:
امام راحل در خطاب به دانشجویانی که خدمت ایشان رسیده بودند تا از رهنمودهای ارزنده ایشان بهره‌مند شوند، فرمودند:
«هرکاری را که انسان باورش این است که نسبت به آن کار ضعیف است، نمی‌تواند آن کار را انجام بدهد و هر کشوری که اعتقادش این باشد که نمی‌تواند خودش صنعتی را ایجاد کند، این ملت محکوم به این است که تا آخر نتواند، و این اساس نقشه‌هایی بوده است که برای ملل ضعیف دنیا، قدرت‌های بزرگ کشیده‌اند.[۳]»
و خطاب به مسئولین انقلاب اسلامی این گونه می‌فرمایند:
«ما امروز احتیاج داریم که این ملت را امیدوار کنیم، ما هرچه داریم از این ملت هست. باید همه کوشش خود را انجام دهیم که در این ملت امید و دلگرمی ایجاد کنیم. با امید است که می‌توان پیروز شد و با امید است که کشاورز می‌تواند قدرت کشاورزی خود را زیاد کند و با امید است که ارتش و پاسدار می‌تواند در سر حدات جلوی دشمن را بگیرد…[۴]»
و در جای دیگر خطاب به آحاد مردم این‌گونه می‌فرمایند:
«اگر اعتقاد پیدا کردیم که می‌توانیم هر کاری را انجام دهیم، توانا می‌شویم. شما هم اعتقاد پیدا کنید که می‌توانید، مغزها باید شستشو شود و مغزهایی که به خود متکی است جای آن را بگیرد.[۵]»
مقام معظم رهبری نیز در موضوع مقابله با بلّیه عمومی کرونا امید شورانگیز و همت جوانان را پیشران گشایش‌های علمی و عملی دانستند و همچنین در سخنرانی اخیر خود در سالروز مبعث رسول اکرم یکی از اهداف دشمن در جنگ نرم علیه ملت ایران را ناامید کردن مردم ایران نسبت به آینده خود و ضعیف کردن اراده‌ها و جرات‌ها دانستند و کمرنگ شدن امید در جامعه را مقدمه دور شدن ما از اهداف عالی و به تدریج دست‌نیافتنی شدن آن‌ها برشمردند. ایشان افسران جنگ نرم کشور را که همان جوانان پرشور و انگیزه هستند به مقابله با این تاکتیک پنهان و مهلک دشمن فراخواندند تا با امیدآفرینی در فضای مجازی بار دیگر همانند گذشته این خدعه دشمنان انقلاب اسلامی را بی‌اثر و خنثی سازند.
در موضوع تحریم نیز شکست برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و نظریه سازش با غرب به خصوص ایالات‌متحده آمریکا این آگاهی را در جامعه ایجاد کرد که بهبود وضعیت کشور در سازش با غرب و مذاکرات نیست و برنامه‌هایی مانند برجام و امثالهم به غیر از دور کردن انقلاب اسلامی از اهداف متعالی خود هدف دیگری ندارد و در واقع کلید اصلی حل مشکلات کشور در خودباوری و نگاه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود در داخل کشور البته به صورت علمی، برنامه‌ریزی‌شده و حساب‌شده است.
این آگاهی و بصیرت به نظر تنها دستاورد برجام برای ملت ایران است که البته امیدواریم تا با تغییر دولت ایالات‌متحده آمریکا و به روی کار آمدن دوباره تیم اولیه تحریم‌های ایران، غرب‌گرایان و غرب‌پرستان این ثمره را از بین نبرند و کشور را برای دوره‌ای جدید در دوگانه‌های جنگ و مذاکره و شبیه آن درگیر نسازند. در این برهه حساس کنونی امید و خودباوری کلید اصلی خنثی‌سازی تحریم‌ها و نقش بر آب کردن نقشه‌های دشمنان این مرزوبوم است که با همبستگی و وحدت بین قوای سه‌گانه و آحاد مردم امری دست یافتنی است.
[۱] – غررالحکم و درر الکلم، جلد ۱، صفحه ۲۷۱
[۲] – عیون الحکم و المواعظ، جلد ۱، صفحه ۱۷۵
[۳] – صحیفه امام؛ ج۱۴ ص۲۱۶.
[۴] – سخنرانی به مناسبت میلاد رسول اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع) مورخ ۰۴/۱۱/۱۳۵۹ حضار: هیأت دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی
[۵] – صحیفه امام؛ ج۱۵، ص۳۱۰.
