روایت یک بازدید
روایت یک بازدید

متن حاضر، روایتی است از بازدید یکی از اعضای پژوهشگاه فقه نظام از قرار است. در بخشی از این روایت می‌خوانیم: ... اهتمام و دلسوزی فعالان نسبت به انقلاب اسلامی و حل مشکلات درس‌آموز و امیدآفرین است. سلام و درود خدا بر عالم فرزانه و انقلابی حضرت آیت الله مهدوی کنی و برکت و رحمت الهی بر اساتید و پژوهشگران و فعالان این مرکز مبارک.

یکشنبه سی ام مهرماه ۱۴۰۳ در کنار برخی از اساتیدم توفیق شد تا از نمایشگاه مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام بازدیدی حدودا ۴ ساعته داشته باشیم. حقیقتاً مشاهده‌ی جوانانی چنین فرهیخته، دغدغه‌مند، فعال، انقلابی و کنشگر در مسیر حل مشکلات انقلاب اسلامی، در انسان آفرینش ایجاد می‌کند؛ هم امید می آفرید و هم حرکت.

پس از مشاهده‌ی کلیپی که برای آشنایی با مرکز رشد آماده شده بود از غرفه عدالت‌پژوهی بازدید کردیم. غرفه ای که در تلاش بود تا توصیه‌ی رهبر انقلاب، پیرامون بحث عدالت به دولت سیزدهم و دولت چهاردهم بر زمین نماند و مسیرِ تحقق عدالتِ جامع و مطلوب در انقلاب اسلامی هموارتر شود. البته شکل گیری این هسته در مرکز رشد مربوط به سال‌های اخیر نیست بلکه سابقه‌ای حدوداً ده ساله دارد. در این سال‌ها تلاش شده با ترسیم مبانی صحیح از عدالت و تهیه‌ی نظریه‌ی پشتیبان پایه‌های معرفتی محکمی را اتخاذ کرده و سپس پا به عرصه‌ی شناخت صحنه گذارد و برای تحقق عدالت مطلوب فعالیت‌هایی را رقم بزند. تعیین شاخص برای شناخت درست از وضعیت فعلی جامعه، تلاش برای واقع‌نمایی شاخص‌ها و رفت و برگشت با میدان برای شناخت صحنه و البته سنجش شاخص‌ها از جمله فعالیت‌های این مجموعه بود. در مجموع فعالیت‌های  خود و مراحل مختلف آن آثار قلمی متعددی را نیز تولید کرده بودند. به صورت کلی یکی از ویژگی‌های خوبِ مرکز رشد وجود آثار قلمی متعدد در بسیاری از غرفه ها بود. فعالان در مرکز تلاش کرده بودند نتیجه‌ی تحقیقات خود را به صورت مقالات علمی و کتب در اختیار خوانندگان قرار دهند.

غرفه بعدی غرفه‌ی افکار عمومی و تغییرات فرهنگی بود. تأثیر افکار عمومی در تغییرات فرهنگی موجب شده بود این دو عنوان در کنار هم قرار گیرد. این هسته تلاش‌های فراوانی انجام داده بود. از فعالیت در عرصه‌ی شناخت مبانی و پایگاه‌های صحیح فکری تا تلاش برای رصد صحنه‌ی فرهنگی جامعه و تأثیرگذاری بر آن. تلاش برای شناخت ویژگی‌های نوجوانِ عصر حاضر انقلاب اسلامی، شناخت سطح دینداری جامعه، آسیب‌های اجتماعی از جمله فعالیت‌های این مجموعه به شمار می رود. مجموعه‌ی نظرسنجی متا مربوط به این هسته از مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام است.

غرفه‌ی مکتب امام یکی دیگر از غرفه‌هایی بود که بازدید شد. شاید این غرفه را بتوان به نوعی نظریه‌ی پشتیبان مرکز رشد دانست. غرفه‌ای که تلاش کرده بود تا مسیر تولید علم دینی را برای دانشجوها تسهیل کند و از آسیب‌های ورود غیر مجتهدان در این عرصه بکاهد. دانشگاه امام صادق علیه السلام برآمده از این دغدغه است که برای نظام اسلامی و انقلاب اسلامی کارآمد باشد و در مسیر حل مشکلات و مسائل نظام اسلامی قدم بردارد. با توجه به این که در این مسیر استنباط نظر اسلام مهم است و این کارویژه‌ی مجتهدان به شمار می رود، دلسوزان بر آن شدند تا مسیری را برای کنشگری فارغ التحصیلان و اساتید این مجموعه در مسیر حل معضلات بیابند یا طراحی کنند. «متفکرمحوری» طرحی است که تلاش می کند با محور قرار دادن یکی از متفکران اسلام همچون  حضرت امام خمینی، علامه طباطبایی و حضرت آیت الله خامنه‌ای، نظر و دیدگاه او نسبت به موارد مختلف استنباط شود و بر اساس چارچوب فکریِ او راه حلی برای حل معضلات فراهم گردد. بدین وسیله هم مبانیِ راهکارِ به دست آمده از استحکام بیشتری برخودار است و هم استنباط از دین از سوی غیر مجتهدین انجام نشده است. در این هسته تلاش مبسوطی صورت گرفته تا روش فهم چارچوب فکری متفکران به دست آید. حقیقتاً تلاش در خورِ تحسینی هم بود. برگزاری نشست با اساتید متعدد این عرصه، ثبت دیدگاه‌های اساتید، برگزاری جلسات تکمیلی و رفت و برگشت با اساتید برای تکمیل مباحث آن‌ها و سرانجام جمع‌بندی و ارائه‌ی راهکاری برای فهم چارچوب‌های فکری متفکران بخشی از تلاش این هسته برای تحقق غرض مذکور است. نتیجه‌ی این سعی بلیغ در کنار دیگر آثار این مجموعه به رشته‌ی تحریر نیز در آمده بود.غرفه‌ی تربیت جهادی غرفه‌ی بعدی بود که به بازدید از آن مشغول شدیم. از شکل‌گیری این هسته حدود یک سال می گذشت. دست‌اندرکاران این هسته تلاش کردند با توجه به اهمیت عنصر جهاد در بیانات حضرت امام خمینی، آن را محور قرار داده و ویژگی‌های لازم برای جوان انقلابی را در ذیل آن تعریف کنند. تبیین مرز بین تربیت جهادی و دیگر اقسام تربیت نیز در ضمن فعالیت‌های این مجموعه قابل مشاهده بود.

غرفه‌ی نهاد علم و سیاستگذاری علم آخرین غرفه‌ای بود که قبل از نماز مغرب و عشاء از آن بازدید شد. اهمیت سیاست‌گذاری علم، سابقه‌ی طولانی جامعه‌ی علمیِ دین در عرصه‌ی سیاست‌گذاری علم و سیاست‌های دقیق، کارآمد و عمیق آن، تأثیر سیاست‌گذاری علم در مسیر رشد دانشگاه‌ها و مجامع علمی و در کارآمدی آن‌ها نسبت به معظلات جامعه از جمله اموری است که اهمیتِ عرصه‌ی سیاست‌گذاری علم را نشان می‌دهد. عرصه‌ای که متأسفانه پس از گذشت بیش از چهاردهه از انقلاب اسلامی هنوز جایگاه خود را نیافته است و تحقیقات دانشگاهی بیش از آن که نسبت به مسائل کشور کارآمد باشد، در راستای حل معظلات مجامع بین المللی و دیگر کشورهاست. این هسته از مرکز رشد به طور خاص در دو زمینه‌ی ارزشیابی و سیاست‌گذاری پژوهش، فعالیت‌ها و گفتگوهایی را با وزرات علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام داده است.

بعد از نماز مغرب و عشاء، در غرفه‌ی فضای مجازی با بخشی از چالش‌های حکمرانی مجازی آشنا شدیم. چالش‌هایی که در حکمرانی مجازی نسبت به پلتفرم‌ها وجود دارد. همچنین مسائلی که در نسبت به مسئولیت‌پذیری در فضای مجازی مطرح است. این هسته با برخی از مجامع علمی حوزوی نیز ارتباط برقرار کرده بود و نتیجه‌‌ی فعالیت آن‌ها به آثار قلمی نیز تبدیل شده بود. در عرصه‌ی مسئولیت‌پذیری با بهره‌مندی از برخی قواعد فقهی ابعادی از مسئولیت‌پذیری و کیفیت کنشگری در فضای مجازی را مورد مداقه قرار داده بودند.

در آخرین بازدید هم به سراغ غرفه‌ی مدرسه رفتیم. در این غرفه تلاش شده بود تا نظریه‌ی پشتیبانی نسبت به مدرسه‌ی مطلوب ترسیم شود. توجه به فطرت انسانی در کنار تنوع‌ها و تفاوت‌های موجود بین افراد مختلف از جمله نکاتی بود که در این دیدگاه بسیار مورد توجه قرار گرفته بود. ترسیم نقش محوری برای معلم و اعطای بسط ید به او برای تبیین محتواها و ترسیم مباحث به دانش آموزان نیز از ویژگی‌های طرحی بود که در این غرفه ارائه می‌شد.

همچون دیگر بازدیدهای علمی، بین گوینده و شنونده اشکال و جواب‌هایی صورت می‌گرفت و بحث‌هایی انجام می‌شد که برای طرفین جذاب و عمق‌آفرین بود. انصافاً تلاش فراوانی در این مجموعه صورت می‌گیرد و اهتمام و دلسوزی فعالان نسبت به انقلاب اسلامی و حل مشکلات درس‌آموز و امیدآفرین است. سلام و درود خدا بر عالم فرزانه و انقلابی حضرت آیت الله مهدوی کنی و برکت و رحمت الهی بر اساتید و پژوهشگران و فعالان این مرکز مبارک.