به همت حلقه دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) مجموعه گزارش‌های «طرحی نو برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی» و گزارش‌های ضمیمه آن منتشر شد.
گزارش جامع «طرحی نو برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی» و پیوست‌های آن، حاصل بیش از یک سال و نیم تلاش پژوهشگران حلقه دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) است که از ابعاد مختلف به توصیف، تحلیل و تجویز در خصوص این سازمان می‌پردازد. خلاصه مدیریتی این گزارش پیش‌تر در پاییز ۱۴۰۰ انتشار یافته و در اختیار مدیران ارشد این سازمان و دستگاه‌های ذی‌ربط قرار داده شده بود.
این گزارش سیاستی با بهره‌گیری از نظرات بیش از ۵۰ نفر از خبرگان این حوزه (شامل ۳ رئیس، ۸ معاون، ۱۳ مدیر، ۱۲ رایزن فرهنگی، ۲ وابسته فرهنگی، ۲ مبلغ و یک کارشناس از ادوار مختلف سازمان فرهنگ و ارتباطات و…) و برخی مدارک و مستندات، به بررسی این سازمان از بدو تأسیس تا سال ۱۴۰۰ پرداخته و ضمن احصاء مسائل و آسیب‌های این سازمان و دسته‌بندی آنها، محورهایی کلیدی برای حل این مسائل ارائه نموده است.
در ادامه معرفی مختصری از این مجموعه گزارش تقدیم می‌شود:
گزارش سیاستی «طرحی نو برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی»
این گزارش جامع در دو نسخه «قابل عرضه به دستگاه‌ها» و «قابل عرضه به نخبگان و کارشناسان» در بیش از ۳۵۰ صفحه تهیه شده است؛ سرفصل‌های اصلی این گزارش عبارت‌اند از:
- کلیات پژوهش
- بازشناسی هویت مأموریتی بر اساس آرمان‌های جهانی انقلاب اسلامی
- رویکردهای مؤثر در دیپلماسی عمومی و فرهنگی دیگر کشورها
- روابط فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران
- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: روایت شکل‌گیری
- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: وضعیت کنونی
- محورهای تحولی پیشنهادی برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
- پیوست‌ها
خلاصه مدیریتی «طرحی نو برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی»
این گزارش، خلاصه مدیریتی گزارش جامع بوده و در آذر ۱۴۰۰ در ۴۸ صفحه انتشار یافته است و در دسترس همگان قرار دارد. محورهای این گزارش عبارت‌اند از:
- کلیات پژوهش
- بازخوانی رهنمودهای رهبر انقلاب اسلامی برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، از تصویر دیروز تا واقعیت امروز
- آسیب‌شناسی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
- محورهای تحولی پیشنهادی
گزارش تحلیلی «بر مدار مدیران؛ روایت دوره‌های مدیریتی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از ۱۳۷۴ تا ۱۴۰۰»
این گزارش در حدود ۵۰ صفحه و به‌صورت محدود منتشر شده است. «بر مدار مدیران» سیاست‌ها، رویکردها، نقاط قوت و ضعف هر یک از دوره‌های مدیریتی این سازمان را از زبان کارشناسان روایت می‌کند. سرفصل‌های این گزارش عبارت است از:
- دوره مدیریت مرحوم آیت‌الله تسخیری (۱۳۷۴ تا ۱۳۸۰)
- دوره مدیریت حجت‌الاسلام محمدی عراقی (۱۳۸۰ تا ۱۳۸۶)
- دوره مدیریت دکتر مصطفوی (۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹)
- دوره مدیریت دکتر خرمشاد (۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲)
- دوره مدیریت دکتر ابراهیمی ترکمان (۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰)
گزارش تحلیلی «رؤیای بنیان‌گذاران؛ روابط فرهنگی، ارتباطات اسلامی یا دیپلماسی فرهنگی؟»
این گزارش تکمیل‌شده‌ی سخنان حجت‌الاسلام دکتر محمدحسین مظفری در پنجمین نشست «سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و افق‌های پیشرو» است که به همت ایشان نگارش یافته و در ۴۰ صفحه به زیور طبع آراسته شده است. «رؤیای بنیان‌گذاران» با مروری تاریخی به فعالیت خانه‌های فرهنگ ایران در خارج از کشور از بدو تأسیس آنها، به بررسی علت تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات و چرایی شکست طرح ادغام در طول سالیان متمادی پرداخته و علت بقای آن را جستجو می‌کند. این گزارش ضمن تفکیک سه مقوله «روابط فرهنگی»، «ارتباطات اسلامی» و «دیپلماسی فرهنگی»، الگوی اداره سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را ملغمه‌ای از هر سه می‌داند و بر شناخت اقتضائات هر یک و رفع ابهام از مأموریت سازمان تأکید می‌نماید.
گزارش تحلیلی «عملکرد نمایندگی‌های فرهنگی ایران در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۰»
این گزارش در ۱۳۰ صفحه به قلم محمدجواد فلاحتی رستمی نگارش یافته و به تحلیل و بررسی اقدامات گزارش‌شده نمایندگی‌های فرهنگی ایران در بازه شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۰ پرداخته است. این اقدامات از زوایای مختلفی همچون تعدد، قالب، محتوا، مخاطب و رویکرد مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در کنار تحلیل کلی نمایندگی‌ها در معیارهای مذکور، تعدادی از نمایندگی‌هایی که بیشترین و کمترین اقدامات از آنها گزارش‌شده نیز به‌صورت اختصاصی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج این گزارش نشان می‌دهد تعداد قابل‌توجهی از اقدامات رایزنی‌های فرهنگی، به‌صورت تصدی‌گرایانه، مناسبتی، غیرمنسجم، سطحی و نامتناسب اجرا می‌گردد.
گزارش تحلیلی «نه زبانی برای گفتن، نه گوشی برای شنیده شدن؛ مروری بر بحران مخاطب و پیام در دیپلماسی سایبری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی»
این گزارش که به قلم محمدرضا کوهکن و احسان امینی نگارش یافته، تکمیل‌شده یادداشتی با همین عنوان است که در آبان سال ۱۳۹۹ به بهانه انتشار پیام توییتری رهبر انقلاب به جوانان فرانسوی انتشار یافته بود. این گزارش در ابتدا مروری بر مفهوم «دیپلماسی سایبری» و ابعاد و پیشینه آن دارد و سپس با روشی ابتکاری، به بررسی و مقایسه وضعیت دیپلماسی سایبری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دستگاه‌های نظیر آن در دیگر کشورها پرداخته است.
لازم به ذکر است کارشناسان، تشکل‌ها و دستگاه‌های مرتبط می‌توانند جهت تهیه هر یک از این گزارش‌ها با رایانامه irpubdip@gmail.com مکاتبه نمایند.
