دولت ائتلافی یا وحدت گفتمانی؟
دولت ائتلافی یا وحدت گفتمانی؟

اولین جلسه از سلسله جلسات تحلیل و بررسی انتخابات 1400 با محوریت اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی با موضوع «وحدت در انتخابات» برگزار شد. در این جلسه دکتر علی جعفری هرستانی و آقای محسن جوهری از پژوهشگران هسته مکتب امام خمینی (ره) مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) پیرامون بحث «وحدت در انتخابات» به بحث و تبادل نظر پرداختند.

در ابتدای این جلسه دکتر علی جعفری هرستانی به بررسی موضوع وحدت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) پرداخته و آن را به‌عنوان یکی از اصول مکتب فکری امام‌ خمینی (ره) معرفی نمود. دکتر جعفری هرستانی در این باره گفت: «بنای جامعه توحیدی بر مبنای وحدت کلمه شکل می‌گیرد و لذا وحدت حقیقی مردم از ارکان مکتب فکری امام خمینی (ره) به شمار می‌رود». جعفری هرستانی افزود: «وحدتی که در نگاه امام خمینی (ره) جریان دارد یک امر استراتژیک محسوب شده و به‌عنوان یک اصل کلی بر تمامی مسلمانان بار می‌شود، وحدتی که در غایات و اهداف باید خود را نشان دهد».

در ادامه جلسه آقای محسن جوهری به تبیین مفهوم وحدت در اندیشه سیاسی رهبر معظم انقلاب پرداخت. جوهری بنا بر دیدگاه رهبر معظم انقلاب پیرامون مقوله ولایت که به‌صورت تفصیلی در فصل آخر کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن مورد بحث قرار گرفته است، وحدت را تجلی ولایت در افق اجتماع معنا کرد. این پژوهشگر هسته مکتب امام خمینی (ره) گفت: نباید صرفاً به ولایت سیاسی میان کنشگران سیاسی اکتفا کرده بلکه باید این مقوله را در سطح اجتماع و در ساحت گفتمانی محقق نمود.

در ادامه و پس از بیان مبانی وحدت در اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی، نسبت این مسئله با عرصه عینی سیاست در جامعه ایران به بحث گذاشته شد. جعفری هرستانی و جوهری، هر دو بر این نظر بودند که در نگاه رهبران انقلاب اسلامی، وحدت در جایگاه قوام دهنده حیات اجتماعی ظاهر می‌شود و موتور محرک جامعه در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به شمار می‌رود. تأکید رهبران انقلاب بر عدم تفرقه مسئولین و اتحاد قوا و توسعه نزاع سیاسی به نزاع‌ اجتماعی از دیگر مسائل مطرح شده در این بخش از جلسه بود.

مسئله بعدی که در موضوع نسبت وحدت با عرصه عینی سیاست در جامعه ایرانی مطرح شد، وحدت در پدیده انتخابات بود. در قسمت اول این بحث آقای جوهری به بیان نظرات خویش در مورد وحدت گفتمانی در انتخابات پرداخته و این مسئله را مهم‌تر از مسئله وحدت بین نامزدهای انتخاباتی ارزیابی کرد. وی ضمن انتقاد از جریاناتی که در زمان انتخابات یک شبه پدید می‌آیند و تلاش می‌کنند وحدتی تصنعی را بین نامزدهای انتخاباتی به وجود آورند گفت: این نوع وحدت‌های شب انتخاباتی، صرفاً بازی‌های سیاسی هستند و باعث رشد فرهنگی جامعه نمی‌شوند.

در ادامه دکتر جعفری هرستانی با طرح بحثی با محوریت ایده تشکیل دولت ائتلافی، به انتقاد از دیدگاه آقای جوهری پرداخت. جعفری ایده شکل‌گیری کابینه‌ای متشکل از عناصر مختلف جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب را امری مطلوب دانست که در درازمدت با جلوگیری از هدر رفتن ظرفیت‌های کشور در نزاع‌های قبیله‌ای باعث پیشرفت می‌شود. جعفری در این باره افزود: با این فرض باید با مکانیسم جذب حداکثری و سنجش عیار جریان‌های موجود، توسط مردم جامعه خالص‌سازی شده و یک نوع وحدت حداکثری و مشارکت سیاسی بر مبنای یک تصفیه فکری و عملی صورت گیرد تا بتوان زمینه را برای ایجاد دولت ائتلاف ملی آماده نمود.

در انتهای بحث مسائلی نظیر بیان سازوکار وحدت میان جریان‌های سیاسی در انتخابات، معرفی مکانیسم جذب حداکثری به‌عنوان سنجش عیار جریان‌های موجود در انتخابات و خالص‌سازی فکری و فرهنگی در اندیشه سیاسی و جذب حداکثری در عمل سیاسی به‌عنوان شاخص‌های میدانی فعالیت در عرصه انتخابات معرفی شده و موردبحث و تبادل‌نظر قرار گرفتند.