توجه و دقت در بسترهای وقوع انتقادات به شورای نگهبان، پیش از وارد دانستن یا ندانستن آن‌ها، یکی از مهم‌ترین فرصت‌های شورا برای اصلاح از درون است؛ فرصتی که در آن شورای نگهبان می‌تواند با بهره‌گیری از انتقادات درست و سازنده خود را ترمیم و تقویت کند و با پاسخگویی مناسب و متقاعدکننده یا بازنگری در برخی رویه‌ها و روندها، زمینه انتقادات نادرست را از میان بردارد. امید که از این فرصت مغتنم، استفاده مطلوب برده شود.

نه‌تنها تفاوت میزان مشارکت در سال۹۶ با ۱۴۰۰، گویای این مساله است که عملکرد دولت دوازدهم باعث و بانی اصلی این کاهش مشارکت است، بلکه هنگامی که مستقیماً از خود مردم سوال شده که علت عدم مشارکت خود را بیان کنند، بازهم به همین مساله اشاره مستقیم کرده‌اند.

سیاست خارجی واقعی، فقط شامل مذاکره نیست، و ابزارها و ابعاد مهم و مغفول دیگری برای تأمین منافع ملی نیز دارد که از جمله آن‌ها «دیپلماسی عمومی» است. در دولت‌های گذشته به‌ اندازه‌ای که این حوزه برای انقلاب اسلامی اهمیت دارد، به آن بها داده نشده است. امید است در دولت سیزدهم دیپلماسی عمومی کشور به یک نگاه حداکثری و فعالانه به جایگاه واقعی خود برسد.

ساخت گفتمانی مردمی، نیازمند فرآیندی تعاملی و ایجاد فضای گفت‌وگوی آزاد درمورد مسائل اجتماعی میان گروه‌های اجتماعی است. مردم هم مخاطب گفتمان دولت رئیسی‌ هستند و هم شکل‌دهنده به آن. اگر مردم در ساخت گفتمان مشارکت کنند، در حل مسائل اجتماعی نیز همراه دولت خواهند بود.

با چراغ سبز رهبری، اکنون فرصت نقد شورای نگهبان بیش از هر زمان دیگر در دسترس نخبگان و کارشناسان این امر است. برای بهره‌برداری بهتر از این فرصت، ضروری است از نقدهای کلیشه‌ای، سطحی، جهت‌دار و غیرکارشناسی پرهیز شود. تکرار سخنان کلیشه‌ای، شخصی، جناحی و غیرکارشناسی، هم جامعه را از این فرصت طلایی نقد صحیح محروم کرده و هم فرصت دیگر اصلاح و ترمیم را از نهاد پاسدار قانون و شریعت در نظام جمهوری اسلامی، خواهد ربود.

امروز اگر عده­‌ای از مردم گله­‌مند هستند به دلیل بی­‌عملی­، بدعملی­ و سوء تدبیر مسؤولان است وگرنه مردم ایران نشان داده­‌اند که خواستار حاکمیت ارزش­‌های اسلامی هستند و از این امر سر سوزنی کوتاه نخواهند آمد.

مرکز مِتا بر یک روش پژوهشی متمرکز نیست بلکه پژوهش‌های گسترده‌ای در حوزه تحلیل سرمایه اجتماعی ایران، مطالعه پانل دستورکارهای شبکه‌های اجتماعی، مطالعه خرده فرهنگ‌های دیجیتال انجام داده است و اقدامات گسترده‌تری در این حوزه در دستور کار خود دارد.

از رقبای اصلی انتخابات 88 گرفته تا ربع‌پهلوی و منافقین و از رژیم‌صهیونیستی و آمریکا گرفته تا آل‌سعود و ملیجک‌های لندن‌نشینش، هریک به سهم خود کاهش میزان مشارکت را محصول کمپین و دعوت خود می‌دانند. با این همه، نگاهی به واقعیت موجود در جامعه ایران و نتایج انتخابات، دلایل دیگری را برای این کاهش مشارکت برجسته می‌سازد.

تصمیم ماندن یا نماندن نامزدها در صحنه با هر استدلالی، امری است که هیچگاه از طریق تنش و نزاع میان هوادارانشان به نتیجه نخواهد رسید. در این شرایط، وقوع چنین تنش‌هایی میان طرفداران نامزدها و تخریب نامزد دیگر برای اثبات نامزد مورد علاقه خود، ثمری جز افزودن ابهام بر فضای کلی انتخابات ندارد. ابهامی که ثمره آن، بیش از هر چیز، تقویت موضع دشمنان ملت را در سرد کردن تنور انتخابات را در پی خواهد داشت.