از گذشته تا به امروز یکی از مسائل کلیدی در حکمرانی جوامع، مسئله قدرت است. این موضوع می­‌تواند در همه سطوح فردی، خانوادگی، اجتماعی، حکومتی، منطقه­ای، بین­‌المللی و جهانی مورد بررسی قرار گیرد. محل بحث یادداشت حاضر تبیین و مقایسه مفهوم قدرت در دوران مدرن و پست‌­مدرن بوده که عامل تمایز­دهنده آنها توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضای ­مجازی و با اندکی تسامح انقلاب چهارم صنعتی است. از این رو از قدرت در دوران مدرن با عنوان قدرت در فضای واقعی و از قدرت در دوران پست­‌مدرن با عنوان قدرت در فضای ­مجازی یاد شده است.

در یادداشت پیش رو، تلاش خواهیم کرد، تا با استفاده از چارچوب نظری مؤلفه‌های مشروعیت نهاد تنظیم‌گر، مشروعیت نهاد تنظیمی معرفی شده یعنی ساترا را مورد ارزیابی قرار دهیم. در این یادداشت این مسئله را از منظر مؤلفه فرمان قانونی بررسی خواهیم کرد.

مسائل متعددی می‌تواند عامل وضعیت امروزی فضای مجازی کشور باشد؛ یکی از نقاطی را که بایستی دوباره مرور نمود ایده اصلی ساختار حکمرانی فضای مجازی کشور است؛ ساختاری که با محوریت شورای عالی فضای مجازی ایجاد شد و متولی طراحی مواجهه فعال با فضای مجازی گردید. بنابراین، لازم است مرور دوباره‌ای صورت گیرد که آیا آن طراحی به درستی پیاده سازی شده است یا خیر؟ و آیا این طراحی برای امروز فضای مجازی کشور هنوز هم پاسخگو است یا نیازمند طراحی دیگری هستیم؟ بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که این طراحی نهادی تا چه اندازه در ناکامی‌های فضای مجازی مؤثر بوده است.

مسئله اینترنت طبقاتی چند وقتی است تبدیل به یکی از پربحث‌ترین موضوعات رسانه‌ها شده است. بعد از انتشار خبر امکان دسترسی کسب‌وکارهای عضو اتحادیه فناوران رایانه تهران به اینترنتی با محدودیت‌های کمتر، زنگ خطر راه‌اندازی گسترده اینترنت طبقاتی به گوش جامعه رسید. زنگ خطری که البته پیش از این هم به صدا درآمده بود اما با توجه به شرایط فعلی کشور و محدودیت‌های شدید در سه ماه اخیر حساسیت افکار عمومی نسبت به این موضوع بیش از پیش شده است... با حسین زیبنده، پژوهشگر هسته فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) به گفت‌وگو پرداخته‌شد که حاصل آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

با گذشت سه ماه از محدودسازی اینترنت بین‌الملل، هنوز این موضوع و پیامدهای ناشی از آن، داغ‌ترین خبرهای حوزه فاوا هستند. همان‌طور که در گزارش‌های قبلی‌ اشاره شد، پلتفرم‌های داخلی آمادگی لازم برای جایگزینی پلتفرم‌های خارجی را نداشتند. در این شرایط، دو ایده اصلی وجود دارد: یکی تلاش برای رفع فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ و دیگری، بهبود پلتفرم‌های داخلی با امید سبقت گرفتن از رقبا. در این یادداشت به اتفاقات مربوط به هر دو جریان در آذرماه می‌پردازیم.

«خرید توییتر توسط ایلان ماسک اهمیتی نداشت، اگر دولت در حال رقابت با توییتر بود.» این جمله یکی از مسئولین جمهوری اسلامی یا جمهوری خلق چین نیست. این، جمله تحلیل‌گرِ آمریکایی است که از قدرت و تسلط زیاد میلیاردرها بر رسانه‌های اجتماعی احساس خطر کرده است...

یکی از کلیدواژگان مهم این روزها که در کلام و نوشته‌های بسیاری از محققان، مسئولان و مردم عادی نیز پرتکرار شده، جنگ روانی و جنگ شناختی است. جنگی که تنها یک بُعد از هجمه‌می‌باشد. امروزه جبهه باطل با تمام قوا و از تمام جهات به جبهه اسلام حمله می‌کند و سعی در شکستن حصار مستحکم جمهوری اسلامی به عنوان بزرگترین نماینده جبهه اسلام دارد. لذا محققین مختلف باید در تمام ابعاد زندگی بشر به بررسی این جنگ تمام عیار بپردازند.

در ماه گذشته اگرچه حضور وزیر ارتباطات در مجلس در پاسخ به سؤالات برخی از نمایندگان و اعلام تحقق ۶۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات و توسعه زیرساخت‌های فیبر نوری کشور، پیوستن‌ها یا نپیوستن‌های دستگاه‌های مختلف به سامانه پنجره واحد دولت هوشمند[۱] و سفر دکتر زارع‌پور به کره جنوبی و شرکت در کنفرانس اسکاپ[۲] خبرساز شد؛ ولی همانند ماه قبل، موضوع حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی که به‌واسطه مسدودسازی سکوهای اینستاگرام و واتس‌اپ دچار خسارت شده و اخبار مربوط به طرح حمایتی دولت از ایشان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در نوشته حاضر به برخی از ابعاد آن اشاره می‌شود.

در این نگاشت، سعی شده است به صورت خلاصه، علاوه بر مرور اخبار مهم مهرماه، درس‌آموزی‌هایی که اتفاقات و رخدادهای اخیر برای «فردای فیلترینگ» دارد نیز بیان شود تا ظرفیت تحلیلی و عملیاتی کشور برای حکمرانی فضای مجازی را ارتقا دهیم.