انقلاب اسلامی یک حرکت تمدنی بود که انسدادِ تاریخیِ بعد از رنسانس را شکست و عصر جدیدی را آغاز نمود. «بیانیۀ گام دوم»، انقلاب اسلامی را در چنین مقیاسی شناسایی می‌کند و شاخص‌های جدیدی برای ارزیابیِ موفقیت‌ها و کاستی‌های آن ارائه می‌دهد. این بیانیه، سرسلسلۀ اسنادی است که علمای شیعه برای راهبریِ «حوادث اجتماعی» تنظیم کرده‌اند.

بحث سیرت و صورت انقلاب، از مباحثی است که رهبر انقلاب در دهه‌های گذشته به تبیین آن پرداخته‌اند و این مبنا را در تحلیل گام اوّل انقلاب و تجویز برای گام دوّم آن در متن بیانیه به کار بسته‌اند. در نگاه ایشان «هویت اصلی هر انقلابی به آن جهت‌گیری‌هاست و درواقع، سیرت انقلاب‌ها همین جهت‌گیری‌های اصلی است»

در جامعه اسلامی که با راهبری ولایت فقیه به سمت آرمان‌های خویش در حال حرکت است، عده‌ای با تحمیل عقیده خویش بر جریان حاکمیت جامعه سعی دارند آن را به عنوان همراهی با رهبری ولی با سلیقه‌ای متفاوت نشان دهند. به تعبیر بهتر این عده عقیده غلط خود را با برچسب سلیقه بر فرآیند جامعه سوار کرده و سعی می‌کنند جامعه را به سمت مسیری که خود تشخیص می‌دهند هدایت کنند. برای این دسته رهبر، رَه‌بر نیست و خط مشی فکری و عملی ایشان را تعیین نمی‌کند، چرا که ایشان اندیشه و عقیده خویش را از جایی دیگر غیر از فکر و نظر رهبری و خط انقلاب اسلامی وام گرفته‌اند؛ امری که باعث می‌شود جامعه با وجود نشان دادن جهت صحیح از جانب رهبری، به دلیل سکان‌داری امور مهم توسط این افراد از مسیر اصلی خویش منحرف شود...

در «جنگ روایت‌ها»، روایت و تفسیر وقایع و شخصیت‌ها است که تحریف می‌شود نه متن وقایع! حضرت زهرا(س) در مقابل روایتی از غدیر ایستاد که «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» را به جای ولایت سیاسی به دوستی تفسیر می‌کرد. در انقلاب اسلامی نیز مسأله اساسی تحریف شخصیت امام خمینی(ره) و انحراف از خط ایشان مطرح است نه تحریف متن آثار ایشان! و این یعنی جنگ روایت‌ها! متولّیان موسّسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) در این جنگ چگونه عمل می‌کنند؟!

با اندک تأملی در سخنان اخیر حجه الاسلام خمینی به‌راحتی می‌توان فهمید که سیاست کلان حاکم بر موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه‌الله‌علیه چگونه جاده‌صاف‌کن تحریف اندیشه و سیره عملی امام راحل است. تنها چیزی که باید کمی بیشتر به آن توجه کرد این است که تحریف شامل دو دسته لفظی و معنوی می‌شود.

وقتی‌که چند نهنگ بزرگ را در حصار دیواره‌های یک آکواریوم شیشه‌ای قرار دهید فضای کافی برای حرکت هیچ‌کدام از نهنگ‌ها باقی نمی‌ماند. در چنین شرایطی شاید در روزهای نخست، درگیری‌های شدیدی بین نهنگ‌ها به وجود بیاید ولی با گذشت زمان ، یک قانون نانوشته بین آن‌ها حاکم می‌شود و آن این است که هیچ‌کدام، کاری به کار دیگری نداشته باشند و اوقاتشان را بحث در مورد این‌که چطور می‌توان فلان گوشه آکواریوم را تزئین کرد بگذرانند. این‌طور است که نهنگ‌های بزرگ،‌ حتی از پلانکتون‌ها هم کوچک‌تر می‌شوند، به نحوی که حتی نمی‌توان به آن‌ها این امید را داشت که در یک بازه زمانی چند میلیون ساله،  به نفت تبدیل شوند.

بسیجی،‌ بسیجی است و به همین دلیل هیچ‌وقت میان او و مسائل انقلاب حائلی به وجود نمی‌آید ولی این بدان معنا نیست که نحوه مواجهه او با مسائل همواره یکسان است. «مطالبه‌گری آرمان‌ها» و تلاش برای «حل مسائل انقلاب اسلامی» دو بال پرواز بسیجی‌اند. این دو بال اما در دوره‌های مختلف، نقش متفاوتی را در پرواز این پرستوی عاشق ایفا می‌کنند.

همان‌طور که از عنوان «خدمات متقابل هنر و اندیشه» برمی‌آید،‌ این تعامل دارای دو بعد اصلی است. بعد نخست «خدمت هنر به اندیشه» است و بعد دیگر «خدمت اندیشه به هنر». در قسمت نخست از این سلسله نوشتار، نکاتی ناظر به معضلات موجود در مسیر برقراری «خدمت هنر به اندیشه» در جامعه ایرانی مطرح می‌شود.

چنانچه بپذیریم که پس از گذشت چهل سال از عمر انقلاب اسلامی،‌ این انقلاب و انسان طراز آن وارد دوران جدیدی شده که با زمانه پیش از آن دارای متمایز است،‌ ناگزیر از آن هستیم که قبول کنیم باید تحول عمیقی در حس زیبایی‌شناسی انسانِ متعلق به این دوران و نظامِ نهادینه‌شده پسندها و ناپسندهای او رخ داده باشد یا در آینده رخ دهد.