دکتر محمدمهدی مهدیخواه، پژوهشگر هسته نوآوری مرکز رشد، که مهمان نشست علمی هسته سیاست کشاورزی بود، از دسترنج رساله دکتری خویش، با عنوان «گونهشناسی ذهنیت سیاستگذاران علم و فناوری در خصوص خودکفایی» گفت. ایشان ضمن تبیین مشاجرات عمیق سیاستی، روایتی از خودکفایی در فضای سیاستگذاری کشاورزی ایران ارائه داد.
موضوع خودکفایی، از همان آغازی که در فرمایشان حضرت امام(رحمۀ الله علیه) و مقام معظم رهبریدام ظله العالی مطرح شده است، در بسیاری از موارد ناظرِ به کشاورزی بوده است. طبیعی است که «رسیدنِ به خودکفایی» و حتی «تعریف خودکفایی» موضوعی مهم و در عین حال چالشی محسوب میشود. در اینباره، سؤالاتی در حیطه عمل و نظر مطرح است که پاسخ به آنها و اتفاق نظر بر آنها جای بحث و فحص دارد، از جمله اینکه آیا خودکفایی به این معناست که همه محصولات داخل کشور تولید شود؟ در غیر این صورت، کدام گروه خاص از محصولاتِ حوزه غذا و کشاورزی مدنظر است؟ و چه حدی از تولید این محصولات مشمول خودکفایی میشود؟ آیا همه نیاز غذایی کشور، باید داخل کشور تولید شود یا پس از رسیدن تولید داخل به مقداری اطمینانبخش، مابقی مصارف ضروری از خارج وارد شود؟ زنجیره تولید محصول، به چه میزان، حاوی عناصر خارجی و چقدر داخلی باشد؟ آیا خودکفا بودن با داخلی بودن، مترادف است، یا تفاوتهایی دارد؟ و از این قبیل پرسشها.
دکتر محمدمهدی مهدیخواه، پژوهشگر هسته نوآوری مرکز رشد که دوره دکتری را در حوزه سیاستگذاری علم و فناوری گذرانده و رساله دکتری خود را با عنوان «گونهشناسی ذهنیت سیاستگذاران علم و فناوری در خصوص خودکفایی» به انجام رسانده است، مهمان امروز نشست هسته سیاست کشاورزی بود. ایشان در این جلسه، ضمن بیان مسئلهی مشاجرههای عمیق سیاستی درباره خودکفایی، روایتی مختصر از خودکفایی در فضای سیاستگذاری کشاورزی ایران ارائه نمود.
دکتر مهدیخواه با ذکر نظریههای مختلفی که به فرایند خودکفایی تحت عنوان «حمایتگرایی» پرداختهاند، محل اختلاف را چگونگی این حمایت عنوان کرد. سپس، بر اساس مدلی سهگانه در تحلیل مقولههای اختلافی و بیان نمونههایی در هریک از سه رویکرد در حل اختلاف، رویکرد «شناسایی ساختار ذهنی» را برای شناسایی ریشۀ مناقشات و حل آنها تبیین نمود.
ایشان، در نهایت، با گونهشناسی ذهنیت سیاستگذاران در عرصۀ کشاورزی، چهار قرائت از خودکفایی را در این فضا معرفی کرد و ضمن بیانی اجمالی از هر قرائت، به قرائت مختار و مورد اتفاق، اشاره نموده و توصیههایی سیاستی و پژوهشی را در رفع این مناقشات و دست یافتن به اقدامی منسجم در این عرصه بازگو کرد.