در روزهای پایانی دهه فجر، دعوت‌نامه‌ای به دست ما رسید که در آن برای شرکت در اولین نشست معرفی جایزه جهانی امام خمینی (ره) دعوت شده بودیم؛ تاریخ نشست سی‌ام بهمن‌ماه، و مکان آن «تالار وحدت» بود. پس از مشورت، دو نفر از یاران به‌عنوان نماینده مرکز رشد در این جلسه انتخاب شدند: دبیر هسته عدالت اجتماعی و دبیر حلقه دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی.
در روزهای پایانی دهه فجر، دعوت‌نامه‌ای به دست ما رسید که در آن برای شرکت در «اولین نشست معرفی جایزه جهانی امام خمینی (ره)» دعوت شده بودیم؛ تاریخ نشست سی‌ام بهمن‌ماه، و مکان آن «تالار وحدت» بود. پس از مشورت، دو نفر از یاران به‌عنوان نماینده مرکز رشد در این جلسه انتخاب شدند: دبیر هسته عدالت اجتماعی و دبیر حلقه دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی.
مرکز رشد اگرچه با تصویب شورای سیاست‌گذاری جایزه، رئیس کمیته داوری در محور «عدالت‌طلبی، آزادی‌خواهی و دفاع از کرامت انسان» بود، اما این رویداد را با دغدغه، نگرانی و احساس تعلق بیشتری دنبال می‌کرد تا گام کوچکی برای اعتلای نام و یاد و منش بنیانگذار انقلاب اسلامی برداشته باشد. لذا پس از چندین جلسه داخلی با حضور نمایندگان تشکل‌های مختلف مرکز رشد، پیشنهادهایی تنظیم و در قالب یک نامه رسمی برای دبیرخانه جایزه جهانی امام خمینی (ره) ارسال شد. حال ما نماینده مجموعه مرکز رشد در این نشست بودیم تا روند کار را از نزدیک مشاهده و ارزیابی کنیم.
در روز مقرر با وجود ترافیک عصرگاهی خود را به موقع به نشست رساندیم؛ شروع جلسه از ساعت ١٨ اعلام شده بود که دقایقی با اذان مغرب فاصله داشت؛ لذا تصمیم گرفتیم ابتدا نماز را بجا آوریم و سپس در جلسه حضور یابیم؛ راهی نمازخانه مجموعه شدیم، جمع دیگری هم به آنسو رهسپار بودند. کمی دیر به نماز اول رسیدیم. در صف جلویی احساس کردم کسی با «تکتف» نماز می‌خواند، ناخودآگاه به یاد اسم این تالار افتادم، «وحدت»! برای نماز دوم از آقای خسروپناه دعوت کردند. تک‌وتوک افراد آشنایی هم در میان جمع می‌دیدم، پس ظاهراً برخی از مهمانان و میزبانان هم خود برای نماز آمده‌اند و این، تعجیل ما را کم کرد.
بعد نماز راهی تالار و سرسرای ورودی مجموعه شدیم؛ جمعیتی از مرد و زن و ایرانی و غیرایرانی و طلبه و غیرطلبه و مسلمان و غیرمسلمان، در آنجا مشغول گفتگو بودند. چند نفر از مدیران سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز به چشممان آشنا آمدند و با آنها گپ‌وگفت و سلام و علیکی کردیم، جالب بود که وجه حضور ما را کسی خیلی نمی‌دانست. از حضور ایشان می‌شد حدس زد که طراح و مجری این نشست، سازمان مذکور بوده است.
علی‌ای‌حال به سمت جمعیت حرکت کردیم؛ برخی مشغول تناول مختصر پذیرایی ارائه‌شده بودند، برخی دیگر از تابلونوشته‌ها و کُتبی که پیرامون امام خمینی (ره) به نمایش گذاشته شده بود، بازدید می‌کردند. برخی هم منتظر بودند تا درهای تالار وحدت برای ورود باز شود. از چهره افراد می‌شد فهمید عمدتاً یک جمع فرهیخته اما مردمی هستند که حتی از خارج تهران به اینجا دعوت شده‌اند. تقریباً همان حس همایش‌های بین‌المللی همیشگی تهران را داشتم، در یک تراز کوچک‌تر و محدودتر.
محصولاتِ به‌نمایش‌گذاشته‌شده، عمدتاً کتب و نشریات مختلفی از سخنان و تألیفات امام خمینی (ره) یا آثار پیرامون اندیشه و سیره ایشان بود که به زبان‌های گوناگونی منتشر شده بود. کتاب‌ها عمدتاً توسط مؤسسه حفظ و نشر آثار امام (ره) و انتشارات بین‌المللی الهدی به چاپ رسیده بود؛ فرصت تورق و بررسی محتوایی نداشتیم اما از جهت ظاهری، عمدتاً قدیمی به نظر می‌رسیدند و سروشکل معمولی و بسیطی داشتند، و مظلویت عنصر هنر را فریاد می‌زدند؛ هرچند نباید از معدود آثار زیبا و جدید هم غافل شد. درمجموع تنوع خوبی به چشمم آمد و از دیدن یکجای مجموعه این آثار خوشحال شدم، اما این سؤال و تردید باقی ماند که آیا کیفیت ترجمه، کیفیت چاپ، کیفیت بازاریابی و عرضه و مواردی از این دست، متناسب با مقتضای مخاطبان انجام شده و به خوبی به دست آنها رسیده است یا خیر؟ آیا انتشارات‌های دیگری در داخل و خارج کشور به اندیشه و سیره امام خمینی (ره) پرداخته‌اند و چرا آثار آنها در این رویداد جهانی و متعلق به همه، عرضه و معرفی نشده بود؟
همه این‌ها در دقایق کوتاهی گذشت و در ساعت ١٨:۴٠ به دعوت عوامل اجرایی، به سمت تالار وحدت حرکت کردیم. با استقرار جمعیت تا آخر مراسم تقریباً نیمی از طبقه همکف تالار باشکوه وحدت پر شد. بنا بود در این جلسه، جایزه جهانی امام خمینی (ره) برای اولین‌بار معرفی، و از نشان و تندیس آن رونمایی شود. نشان جایزه در یک اقدام قابل تقدیر، از طریق همکاری با حوزه هنری انقلاب اسلامی و فراخوان عمومی و داوری آثار واصله انتخاب شده بود. آنچنان که تصاویر روی پرده حکایت می‌کرد، نشان جایزه امام خمینی (ره) پرتوهایی از یک خورشید طلایی بود که کره زمین و جهان‌شمولی را تداعی می‌کرد و سایه تمثال امام (ره) در میانه آن می‌درخشید. خوشم آمد. نشانِ نهایی‌نشده را قبل‌تر دیده بودیم، تا حدود زیادی متفاوت بود. خوشحال شدم که تغییرات جدیدی در آن اعمال شده و ارتقا یافته است. در کنار لوگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، لوگوی بنیاد رودکی هم به چشم می‌خورد که بجز میزبانی نشست، خبر از وجود برنامه‌هایی در ادامه جلسه می‌داد.
حجت‌الاسلام خسروپناه (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)، دکتر علی‌اکبر صالحی (رئیس فرهنگستان علوم)، دکتر سیدمحمد حسینی (معاون پارلمانی رئیس جمهور) و حجت‌الاسلام محمدمهدی ایمانی‌پور (رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) مهم‌ترین شخصیت‌هایی بودند که به جمع حضار اضافه شدند. جلسه دقایقی بعد تلاوت قرآن، پخش کلیپ سرود جمهوری اسلامی و کلیپ معرفی جایزه جهانی امام خمینی (ره)، رسماً آغاز شد و مهدی آقابیگی اجرای برنامه را به دست گرفت. وزیر ارشاد هم با کمی فاصله به جمع حضار پیوست. گویا برخی از نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور نیز به صورت مجازی و مستقیم، جلسه را دنبال می‌کردند.
در ابتدا حجت‌الاسلام ایمانی‌پور به‌عنوان دبیر جایزه جهانی امام خمینی (ره) به حضار خیر مقدم گفت و ضمن اشاره به شخصیت جهانی امام راحل (ره)، توضیحاتی در خصوص جایزه ارائه داد. مهم‌ترین اهدافی که رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای این جایزه برشمرد عبارت‌اند از: «تبیین و نظریه‌پردازی در جهت هویت اسلامی؛ اعتلا و پاسداشت نام و یاد امام؛ حمایت از اندیشمندان همسو با اندیشه‌های امام؛ و تقویت جریان تقریب مذاهب». سپس نوبت به دکتر اسماعیلی به عنوان نایب‌رئیس این جایزه رسید. وزیر ارشاد با توجه به سابقه فعالیت خود، سخنان خیلی خوبی در خصوص شخصیت امام خمینی (ره) ارائه داد. جمله مهم و خوشحال‌کننده در سخنان ایشان، این بود که «در برگزاری چنین رویدادهایی بیش از اینکه صرفاً اصل آن برنامه و اعطای نشان و جایزه هدف باشد، باید برای معرفی و ترویج افکار صاحب آن برنامه و جایزه تلاش کرد». امید که چنین نگاهی در همه پیش‌رویدادها و رویداد اصلی، تجلی یابد.
پس از آن نوبت به رونمایی از نشان، تندیس و سایت جایزه رسید. مهمانان یکی‌یکی برای حضور بر روی صحنه و رونمایی دعوت شدند؛ بجز رئیس مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره) و یکی از بانوان، همگی از قوای سه‌گانه و نهادهای فراقوه‌ای بودند. سیپان کچه‌چیان، اسقف ارامنه اصفهان و جنوب ایران هم با تأخیر چند دقیقه‌ای و به‌صورت غیررسمی دعوت شد. دکتر صالحی با تیزبینی و نکته‌سنجی، به مجری تذکر داد که از رهبران دیگر ادیان هم دعوت کند و دکتر یونس حمامی لاله‌زار، خاخام اعظم جامعه یهودیان ایران به روی صحنه آمد. هرچند باز هم همه ایرانی بودند. نماینده طلاب آفریقایی که مجری اشتباهاً دعوت کرد و بخاطرش درلحظه تذکر گرفت، تنها غیرایرانی حاضر بر روی صحنه بود.
در ادامه حجت‌الاسلام خسروپناه به صورت مفید و مختصر سخنان خود را ارائه کرد و بر منظومه‌ای بودن شخصیت امام خمینی (ره) تأکید نمود و به ارکان اصلی آن اشاره کرد. پس از آن نوبت به بنیاد رودکی و ارکستر سمفونیک ملی ایران رسید که با رهبری مازیار ظهیرالدینی، چهار قطعه حماسی و قدیمی زیبا و باشکوه را اجرا کنند. اجرای آنها با استقبال و تشویق‌های ممتد حضار به پایان رسید. سپس معاون پارلمانی رئیس جمهور سخنان خود را ارائه کرد. پایان‌بخش برنامه نیز معرفی رؤسای کمیته‌های هیئت داوران جایزه امام خمینی (ره) بود و بعد مهمانان در حوالی ساعت ۲۱ تالار وحدت را ترک کردند و پس از گذراندن دقایقی به گفتگو، رهسپار مقاصد خود شدند.
در مجموع اولین نشست معرفی جایزه جهانی امام خمینی (ره) به خوبی برگزار شد؛ آنچه دیدیم حکایت از اجرای حرفه‌ای و کم‌نقص برنامه‌های طراحی‌شده می‌کرد که تلاش شده بود جوانب مختلفی از قضیه را بسنجد. شاید می‌شد با یک نشست خبری معمولی هم از نشان و تندیس جایزه رونمایی کرد، اما مجریان همت کرده و با طراحی یک رویداد باشکوه، مسیر دقیق‌تر و سخت‌تری را انتخاب کردند. با این وجود، نگرانی‌ها و تردیدهای جدی درخصوص درستی و دقیق بودن طراحی‌ها و ادامه این مسیر یکساله تا برگزاری مراسم اصلی جایزه وجود دارد، تا از قالبی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در برگزاری آن حرفه‌ای شده‌اند، به یک قالب تأثیرگذار، جریان‌ساز و عمومی تبدیل شود. فعلاً زود به نظر می‌رسد تا بشود نام «جهانی» بر این جایزه گذاشت و از آنسو در نفی آن هم نباید تعجیل کرد.
همانگونه که در سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اشاره شد، آنچه اهمیت دارد تلاش برای ترویج و تعمیق هرچه‌بیشتر اندیشه امام خمینی (ره) است، و این مستلزم یک «راهبری» و «ناوبری» محتوایی و سپس اجرایی است. باید طراحی‌های کامل‌تر و دقیق‌تری برای عرضه این محتوا در قالب‌های متداول و بلکه روزآمد انجام داد. به‌عنوان مثال یکی از ظرفیت‌های موجود در نشست معرفی جایزه که می‌شد از آن بهره بهتری گرفت، محصولات عرضه‌شده بود. ای کاش به تشخیص صاحب‌نظران، ۱-۲ کتابی که در تراز و قواره این جایزه بودند و گستره فکر و اندیشه راقی و فاخر امام خمینی (ره) را به خوبی برای مخاطبان خارجی نشان می‌دادند و تبیین می‌کردند، در حاشیه و بلکه در متن این رویداد، معرفی می‌شد و پر و بال می‌یافت. اما اگر چنین اثری در حال حاضر موجود نیست، یکی از وظایف مهم بخش هدایت‌کننده اینگونه جوایز و جشنواره‌های جهانی، تولید منشورات راهنمایی است که در عین معرفی جایزه، حدود و ثغور فکر و اندیشه صاحب جایزه را نیز حدزنی می‌کند تا جایزه با هدفی مشخص به دست ممتازین برسد؛ کما اینکه جشنواره‌های ممتاز دنیا اینگونه هستند.
در این مراسم به‌درستی تلاش شده بود تا با دعوت از طیفی از مسئولان مختلف داخلی، نهادها، نخبگان، رهبران ادیان و دیگر ملیت‌ها، اجتماعی در شأن نام امام خمینی (ره) برگزار شود. البته در کنار شخصیت‌های مهمی که در جلسه حاضر بودند، علی‌الظاهر جمع قابل توجهی نیز غایب بودند که از آن جمله می‌توان به برخی وزرا و نیز جمع قابل‌توجهی از داوران این رویداد بزرگ اشاره کرد. به نظر می‌رسد ورای دعوت از شخصیت‌ها و نخبگان متنوع، می‌بایست تلاش‌های دیگری هم برای استفاده بیشتر از این ظرفیت در نظر گرفت. چه خوب بود بجای این تعداد سخنران رسمی و دولتی -با وجود انس و آشنایی برخی از آنها با اندیشه امام راحل (ره)- دو فرد آشنا با اندیشه ایشان به بیان نکات دقیقه خود پیرامون مغفول بودن اندیشه و فکر امام خمینی (ره) در دنیای معاصر و چگونگی تجلی بخشیدن به آن می‌پرداختند، و در این ترکیب امکان استفاده از ظرفیت صاحب‌نظران غیرایرانی نیز فراهم بود. همچنین چقدر مناسب بود در این جلسه حضور پررنگ‌تر و نقش جدی‌تری برای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) و دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی در نظر گرفته می‌شد.
در این نشست استفاده از عناوین طولانی و پرطمطراق و تعارف‌ها و تمجیدهای خسته‌کننده از مسئولان حاضر، در کنار نادیده گرفتن ظرفیت مردمی حاضر در نشست، به ویژه غیرایرانیان و رهبران دیگر ادیان، نگاه زینت‌المجالسی به حضار و دولتی بودن جلسه را کاملاً تقویت می‌کرد و این منافی اسم و رسم این جایزه بود.
تصویر اولیه و اجمالی که از سایتِ رونمایی‌شده نیز برداشت می‌شود، یک نگاه متداول سازمانی، رسمی و ایرانی به این جایزه را تداعی می‌کند. بماند که عنوان سایت سه‌زبانه رونمایی‌شده «Emamkhomeiniprize» است، اما در نشانِ رونمایی‌شده، از «Imam» و «awards» استفاده شده است. و در مجموع، الگویی که در این رویداد مشاهده شد، تقریباً همان الگویی بود که در دیگر رویدادهای خارجی این سازمان مشاهده می‌شود.
از حیث رسانه‌ای نیز حضور کم‌رونق رسانه‌های خارجی (بجز رسانه‌های برون‌مرزی صداوسیما) و به تبع، بازتاب کم‌رنگ این جایزه در سطح رسانه‌های بین‌المللی، راه طولانی و دشوار برای جهانی کردن جایزه امام خمینی (ره) را نشان می‌دهد. ضمن آنکه رسانه‌های حاضر نیز عموماً به مصاحبه با شخصیت‌های رسمی ایران و تهیه گزارش از اجرای مراسم پرداختند و لذا خواسته یا ناخواسته، این جایزه با یک تصویر تماماً رسمی و دولتی قدم به عرصه رسانه گذاشت.
در پایان آرزومندیم با تدبیر و تلاش و و توسل و توکل مضاعف، مسیر برگزاری جایزه جهانی امام خمینی (ره) هرچه طبیعی‌تر، غیرنمایشی‌تر، فراگیرتر و اثربخش‌تر پیش برود و شجره طیبه‌ای را ثمر بدهد که نام و یاد و منش امام راحل را در جهان می‌پروراند.
