حلقه بانکداری مقاومتی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) با همکاری گروه مدیریت مالی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه این دانشگاه، سلسله جلسات نقد و بررسی طرح بانک مرکزی را در دستور کار خود قرار داده است. اولین جلسه از این سلسله نشستها با حضور حجت الاسلام دکتر مصباحی مقدم، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، برگزار شد.
ایشان در قسمت اول جلسه تاریخچه مفصلی از طرح بانکداری بیان کردند و در قسمت دوم جلسه نیز به بحث شورای فقهی و جایگاه آن در طرح مجلس پرداختند.
«وقتی که دولت آقای احمدینژاد بر سر کار آمد، ما در مجلس هفتم از دولت مطالبه کردیم که لایحه اصلاح قوانین بانکداری را به مجلس ارائه دهند. دولت هم وعده داد که این کار را انجام میدهد. لذا کمیتهای در وزارت اقتصاد و کمیتهای در بانک مرکزی مسئول تهیه لایحه مذکور شدند. پس از پیگیریهای فراوان ما از دولت، در نهایت یک کاگروه مشترکی تشکیل و حاصل کار دو کمیته مذکور را ادغام کردند و پیش نویس لایحه تدوین شد … در دولت دوم آقای احمدینژاد نیز مطالبه ما ادامه داشت و ایشان هم در نطقهای عمومی خود میگفت که باید این کار را انجام دهیم، درحالی که دوره ریاست جمهوری ایشان تمام شد اما لایحهای به مجلس ارائه نشد.
بنابراین در مجلس نهم کمیتهای تشکیل دادیم که بنده، مرحوم حجتالاسلام موسویان، دکتر الیاس نادران، حجتالاسلام بحرینی، دکتر میرمحمدی و یک نفر دیگر عضو آن بودیم. حجتالاسلام دکتر موسویان (ره) کمیتهای در این زمینه در شهر قم نیز راهاندازی کردند. پس از گذشت چندین ماه، طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا را تدوین کردیم که در آن چند اصلاح جدی در مورد مسائل مهم سود بانکی، جریمه تأخیر و صوری شدن فاکتورها پیشنهاد داده بودیم.
کلیات این طرح را در مجلس به تصویب رساندیم اما موانعی بر سر کار بود واکنش اقتصاددانها، بانکها، گروههای دانشگاهی و… اشکالات را شنیدیم و طرح را اصلاح کردیم. مجدد در کمیسیون اقتصادی مطرح و کلیات آن در مجلس تصویب شد. برای شور دوم به کمیسیون ارجاع شد اما آبستراکسیون کردند (شاید برخی اعضای کمیسیون را تطمیع کردند!) و جلوی تصویب طرح را گرفتند.
دولت اول آقای روحانی در مواجهه با طرح مجلس، گفت که ۲ ماه به ما مهلت دهید تا لایحه بانکداری را تحویل دهیم. دو ماه گذشت اما خبری نشد دو ماه دیگر هم مهلت گرفتند اما در حد حرف بود.
آخر مجلس نهم به دلیل مشغله بودجه و همچنین برنامه توسعه ششم سبب شد طرح بانکداری به سرانجام نرسد. در مجلس دهم حجتالاسلام بحرینی طرح بانکداری را پیگیری میکرد. در همین اثنا دولت لایحهای تدوین کرد اما مشکلاتی که مدنظر ما بود را اصلاح نکرده بودند. البته دکتر بحرینی از لوایح استفاده کردند و علاوه بر اصلاح عملیات بانکی بدون ربا، بحث بانک مرکزی، بانکداری و همچنین بانک توسعه ج.ا.ا نیز به طرح اضافه شد. طرح جامع بانکداری در مجلس مطرح شد و کلیات آن تصویب شد. جالب است که آقای دکتر همتی که در مناظرات انتخابات از استقلال بانک مرکزی صحبت میکند آن زمان در مجلس به عنوان مخالف طرح صحبت کرد.
در مجلس یازدهم طرح جامع بانکداری برای بررسی و تصویب راحتتر، تفکیک شد که در حال حاضر قسمت بانک مرکزی آن در دستورکار است و کلیات آن به تصویب رسیده و برای شور دوم به کمیسیون اقتصادی ارجاع داده شده است.
در قسمت دوم جلسه، انتقادات و ابهامات ناظر به قسمت شورای فقهی در طرح مجلس تشریح و عضو شورای فقهی بانک مرکزی به آنها پاسخ دادند.