علم لا ینفع مثل اسکناس بدون نخ است. همانطور که اسکناس بدون نخ ارزشی ندارد، علم لا ینفع هم بی‌ارزش است.
هر روز در تعقیبات نماز عصر دعا می‌کنیم که: «اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عِلْمٍ لاَ یَنْفَعُ» خدایا از هر علمی که بدون منفعت باشد، به تو پناه می‌برم.
آیت الله باقری کنی (حفظه الله) می‌فرمودند: «علم لا ینفع مثل اسکناس بدون نخ است. همانطور که اسکناس بدون نخ ارزشی ندارد، علم لا ینفع هم بی‌ارزش است».
می‌توان وجوه شباهت دیگری میان علم بدون منفعت و اسکناس بدون نخ پیدا کرد:
غرور: همانگونه که اسکناس بدون نخ، باعث غرور صاحب آن میشود، عالمی که علمش نفعی ندارد، به نداشته‌هایش مغرور میشود.
فریب: همانطور که اسکناس بدون نخ، باعث فریب خریداران میشود، عالمی که علمش نفعی ندارد، باعث فریب متعلمان و دانشجویانش میشود.
فتنه: همانطور که اسکناس بدون نخ به جای اسکناس معتبر معامله میشود، عالم دروغین به جای عالم واقعی مطرح و برجسته میشود.
گسترش: همانطور که اسکناس بدون نخ نمی‌تواند خیلی دست به دست شود، علم بدون منفعت هم خیلی گسترش پیدا نمی‌کند.
وزر و وبال: همانطور که داشتن تعداد بیشتری از اسکناس‌های بدون نخ، باعث سنگین‌تر شدن جرم میشود، فراگیری بیشتر علوم لاینفع وزر و وبال بیشتری به دنبال خواهد داشت.
جایگاه: اسکناس واقعی اگر پاره شود، آن را می‌چسبانند، امّا اسکناس بدون نخ را سوراخ می‌کنند، به علم نافع هم عمل می‌کنند، امّا علم غیرنافع در گوشه کتابخانه‌ها خاک می‌خورد.
هدف یا وسیله؟! : اسکناس تقلبی، فقط به اندازه خودش ارزش دارد و توان ارزش‌گذاری ندارد، امّا اسکناس واقعی سنجه‌ای برای ارزش‌گذاری است، علم نافع وسیله‌ای برای حل مشکلات دیگران است، امّا هدف از علم غیرنافع ارتقای جایگاه خود است.
اخلال: اگر اسکناس‌های تقلبی را سوراخ نکنند و صاحبان آن را مجازات ننمایند، اخلال در نظام اقتصادی ایجاد میشود، اگر عالمان دروغین را هم رسوا نکنند، اخلال در تمام نظامات اجتماعی ایجاد میشود.
جدید یا کهنه؟! : نو بودن اسکناس شرط کافی برتری آن بر اسکناس‌های کهنه نیست، جدید بودن یک ایده شرط کافی نافع بودن آن نیست.
ملاک برتری: یک اسکناس واقعی از هزار اسکناس بدون نخ با ارزش‌تر است، عالمی که از علم او بهره برده میشود، از هزار عابد با ارزش‌تر است.
نشر: اسکناس واقعی اگر مورد استفاده قرار نگیرد، مثل اسکناس تقلبی بی‌ارزش میشود، علم صحیحی که منتشر نشود، مثل علوم نادرست، بی‌ارزش و بی‌فایده میشود.
«اللّهم ارْزُقْنِی عِلْماً نَافِعاً» (الکافی، ج۲: ۵۸۴) خدایا علمی نافع، رزق و روزی‌ام بگردان.
