اولین بیانات صریح رهبر انقلاب در مورد «امام تحول»، در یک نقطه‌عطف حساس یعنی در 14 خرداد 1399 یعنی در آستانه گام دوم انقلاب اسلامی و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری روی کار آمدن دولت جدید ارائه شد...

اگر در گام اول، برای ایجاد نظام اسلامی، یک عده محدودی خواص نیاز داشتیم که به عنوان زیربنا قرار گیرند ولی در گام دوم به تکثر و تعدد افراد نیاز داریم.

جوان‌گرایی گفتمانی است که مانند بسیاری از گفتمان‌های سازنده‌ی دیگر در ایران، رهبر معظم انقلاب اصلی‌ترین مروّج آن بوده‌اند. بیانیه‌ی گام دوم انقلاب، نقطه‌ی عطفی در امتداد تاکیدات معظم له بر نقش جوانان در بنای تمدن اسلامی به حساب می‌آید که در بخش عمده‌ای از آن، این نسل به مخاطب انحصاری پیام ایشان تبدیل می‌شوند. قشری که بار اصلی گام دوم انقلاب بر دوش ایشان نهاده شده است.

بیانیه گام دوم را چه کسی، با توجه به چه نگاهی به عالم و آدم، با توجه به چه تصوری از شرایط حاضر و گذشته، با توجه به چه افقی از آینده و با توجه به چه سازوکاری از تغییر و تحول ارائه کرده است؟ چرا چنین دسته‌بندی کرده و چرا به برخی مسائل، وزن نداده است؟ اساساً ایشان به دنبال ساخت چه نوع جامعه‌ای است و این جامعه در نگاه او چگونه شکل می‌گیرد؟ پرسش ما این بار، واکاوی گام دوم نیست؛ بلکه واکاوی اندیشه‌ای است که گام دوم را می‌سازد و به تصویر می‌کشد.

اکنون و با گذشت قریب به دو سال از زمان صدور این بیانیه مهم و در شرایطی که دیگر آتش هیجانات، سرد شده، زمان خوبی است تا یک بار دیگر خود را در معرض این سؤال مهم قرار دهیم که لوازم تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی چیست؟

انقلاب اسلامی یک حرکت تمدنی بود که انسدادِ تاریخیِ بعد از رنسانس را شکست و عصر جدیدی را آغاز نمود. «بیانیۀ گام دوم»، انقلاب اسلامی را در چنین مقیاسی شناسایی می‌کند و شاخص‌های جدیدی برای ارزیابیِ موفقیت‌ها و کاستی‌های آن ارائه می‌دهد. این بیانیه، سرسلسلۀ اسنادی است که علمای شیعه برای راهبریِ «حوادث اجتماعی» تنظیم کرده‌اند.

بحث سیرت و صورت انقلاب، از مباحثی است که رهبر انقلاب در دهه‌های گذشته به تبیین آن پرداخته‌اند و این مبنا را در تحلیل گام اوّل انقلاب و تجویز برای گام دوّم آن در متن بیانیه به کار بسته‌اند. در نگاه ایشان «هویت اصلی هر انقلابی به آن جهت‌گیری‌هاست و درواقع، سیرت انقلاب‌ها همین جهت‌گیری‌های اصلی است»

یکی از چالش‌های مهم و پیش‌روی نظام اسلامی در مسیر حرکت به سمت اهداف خویش، مسئله‌ی دولت جوان انقلابی است. دولتی که اگر کارگزاران آن طبق موازین و چارچوب‌های نظام اسلامی که بر اساس اصول انقلاب اسلامی بناشده است حرکت نمایند، ریل و قطار نظام اسلامی به سمت جامعه‌اسلامی حرکت کرده و زمینه ایجاد تمدن نوین اسلامی فراهم می‌گردد.

دکتر علی باقری در نشست «تأملی در بیانیه گام دوم، از زمینه صدور تا راهکار تحقق» مطرح کرد: رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم سه صحنه جنگی را ترسیم می‌کند: جنگ در عرصه روایت‌ها، جنگ در عرصه باورها و جنگ در عرصه حکمرانی.